Het volgroeide volwassen gebit bestaat uit 32 elementen, de verzamelnaam voor tanden en kiezen. Je snijtanden worden 1 en 2 genummerd en je hoektand 3. Dan komen er twee kleine kiezen genaamd 4 en 5 en twee grote kiezen 6 en 7. De achterste kies, de verstandskies is 8.
De verstandskiezen in een volwassen gebit. In het melkgebit zitten geen verstandskiezen. De verstandskies (vooral gebruikelijk in Nederland) of wijsheidstand (algemeen Vlaams) is een gebitselement bij de mens. Deze bevindt zich direct achter de tweede molaar en wordt dan ook wel de "derde molaar" genoemd.
De volgende soorten kiezen kunnen worden onderscheiden: premolaren of valse kiezen (niet altijd tot de kiezen gerekend) molaren of echte kiezen. verstandskiezen of derde molaren, in Vlaanderen wijsheidstand.
De meeste volwassenen hebben tussen de 28 en 32 tanden - 14 tot 16 in elke kaak. Deze tanden omvatten 8 snijtanden, 4 hoektanden, 8 premolaren (de twee kiezen direct achter de hoektand) en 8 tot 12 kiezen (waaronder nul tot vier verstandskiezen).
Verstandskiezen of niet? Bij 25% van de mensen zijn 1 of meer verstandskiezen niet aangelegd. Dit betekent dat niet iedereen (alle) verstandskiezen krijgt. Als je ze hebt, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat ze geen problemen en/of pijn gaan veroorzaken.
Beginnende gaatjes kenmerken zich door verkleuring van tanden of kiezen. Vaak ontstaat er een witte vlek. Op dit punt kun je beginnende gaatjes zelf herstellen. Dit doe je door goed te poetsen met fluoride houdende tandpasta.
De verstandskiezen breken over het algemeen pas door rond een leeftijd van 18-24 jaar. Soms zijn de verstandskiezen niet aangelegd of is er geen ruimte om goed/volledig door te breken.
Met je kiezen vermaal je je voedsel. Je tanden en kiezen zitten vast in je kaak met een wortel. Een tand heeft er één, een kies heeft er meerdere. Om je tanden heen zit een laagje glazuur, dit beschermt je gebit.
In principe heeft een verstandskies dezelfde functie als alle andere kiezen in onze mond. Het vermalen van voeding waardoor dit beter verteerd kan worden.
het is niet goed mogelijk om alle ontbrekende kiezen te vervangen. Mocht de achterste kies ontbreken, dan kunnen alleen de kiezen/tanden voor in de mond als pijler gebruikt worden. Hierdoor ontstaan ongunstige kantelkrachten, wat de levensduur van de pijler(s) negatief beïnvloedt.
het zachte deel van de tand dat zich onder de harde glazuurlaag bevindt en de zenuw van de tand beschermt. Is in tegenstelling tot de glazuurlaag gelig/bruin van kleur.
De tandarts besluit of er kans is op genezing of dat de tandwortel verwijderd moet worden, op basis van een mondonderzoek en röntgendiagnostiek. Vooraf aan de behandeling krijg je een verdoving. Zodra deze is ingewerkt, maakt de arts een snede in het tandvlees om de wortel van de tand zichtbaar te maken.
Over het algemeen is het herstel van een wortelkanaalbehandeling versus extractie minder oncomfortabel. Maar het kan zijn dat u de dagen na de behandeling toch zachte voeding wilt eten om de druk op de behandelde tand of kies te minimaliseren.
Op de leeftijd van 17 à 18 jaar verschijnt een derde molaar op het toneel, namelijk de 'verstandskies' of 'wijsheidstand'. Met de wijsheidstanden meegerekend bestaat het volledig volwassen gebit dus uit 32 tanden.
De verstandskiezen zijn de laatste kiezen die achter in de mond naar boven komen. Normaal gesproken gebeurt dit tussen het 18de en 22ste levensjaar. Tegenwoordig hebben veel mensen te smalle kaken voor alle 32 elementen en passen er maar 28 tanden en kiezen in de kaak (of soms zelfs nog minder).
Pas de dag na het trekken van uw kies, mag u uw mond wat krachtiger spoelen. Ook kunt u beter niet roken en geen alcohol drinken, want tabak en alcohol vertragen de genezing van de wond. Wacht twee uur met eten en drinken en poets uw tanden pas als de verdoving helemaal uitgewerkt is.
Als een tand of kies ernstig aangetast of beschadigd is, kan het trekken van deze tand of kies het enige redmiddel zijn. Het trekken van een tand of kies wordt ook wel extraheren of een extractie genoemd. De tandarts kan de behandeling zelf uitvoeren of als het nodig is je verwijzen naar een kaakchirurg.
Kleine of valse kiezen (premolaren): — het kauwvlak van deze kiezen is voorzien van twee puntige knobbels. De kleine kiezen worden gebruikt voor het uiteenscheuren en fijnmaken van voedsel. Echte kiezen (molaren)— deze kiezen bevatten meerdere knobbels en worden gebruikt om voedsel te vermalen.
Rond het 12e jaar breken, achter de eerste blijvende kiezen, opnieuw blijvende kiezen door. Ook die zijn net na het doorbreken extra gevoelig voor het krijgen van gaatjes. De verstandskiezen zijn de laatste kiezen die doorbreken. Sommige mensen krijgen geen verstandskiezen.
Wanneer moet een verstandskies getrokken worden? Als de verstandskiezen doorkomen en er ontstaan problemen, dan is het nodig om een of meerdere verstandskiezen te verwijderen. Meestal is een kaakchirurgische behandeling nodig als de verstandskies half doorkomt, scheef groeit of als er sprake is van een ontsteking.
Het gaat meestal om een kloppende pijn. Het tandvlees ziet er rood, gezwollen en ontstoken uit. De verstandskies zelf kan ook ontstoken raken. Deze pijn kan helemaal naar binnen trekken, in het kaakbot tot achter de ogen en zelfs in het hoofd.
Als een gaatje heel klein is en het alleen in het buitenste glazuurlaagje zit, kan het volstaan om met een goede fluoridehoudende tandpasta te poetsen en goed te flossen, stokeren of rageren. Het gaatje zal niet verdwijnen, maar het proces van het groter worden van het gaatje zal stoppen.
Dat verschilt per persoon, maar bij volwassenen duurt het vaak enkele jaren voordat een gaatje zo is gegroeid dat deze behandeld moet worden. Soms lukt het om het cariësproces te stoppen, door bijvoorbeeld extra goed te poetsen of extra fluoride te gebruiken.
