Zelfreflectie is een goede manier om deze bekwaamheden te ontwikkelen. Met zelfreflectie neem je de tijd om jezelf een spiegel voor te houden, om te zien hoe je bijvoorbeeld werkt, welke keuzes je maakt, welke vaardigheden je inzet en hoe dat voelt. Kritisch kijken naar je eigen handelen leidt tot meer zelfkennis.
Wanneer je kritisch bent, beschik je over de volgende kenmerken: Je beschikt over onderscheidend vermogen en je kunt je redelijk snel een oordeel vormen over iets. Je bent geneigd om zaken en situaties te beoordelen of te keuren. Je bent scherpzinnig en je ziet snel een oneffenheid, fout of misstand.
Kritisch op jezelf zijn hangt samen met kwetsbaarheid
Mijn eigen voorbeeld laat goed zien dat kritisch zijn op jezelf te maken heeft met kwetsbaarheid. Je voelt je kwetsbaar, onzeker, vindt iets spannend, en hup: daar komt die kritische stem. Misschien wel heel subtiel, of misschien zo vertrouwd, dat je het niet merkt.
Kijken naar jezelf houdt in dat je je losmaakt van wat er in je omgaat en van wat er van je uitgaat. Je neemt dan van buiten af je belevingen en gedragingen waar. Je observeert wat je normaliter uitleeft. Of met andere woorden, je observeert wat zich in jou uitleeft.
Wat houdt kritisch denken in? In het kort is kritisch denken het vermogen om door logisch redeneren zelfstandig tot weloverwogen en beargumenteerde afwegingen, oordelen en beslissingen te komen. Je herkent iemand die kritisch denkt aan een sceptische houding zonder cynisch te zijn.
Onbevooroordeeld, open, nieuwsgierig. Als je een positief-kritische houding hebt dan heb je als karaktereigenschap dat je de kennis en informatie die op je afkomt altijd even bevraagt voordat je deze omarmt.
Jezelf kwijt zijn ontstaat vaak doordat je (onbewust) van iets of iemand anders uit gaat, in plaats van jezelf. Wellicht heb je veel stress gehad de afgelopen tijd en ben je dingen gaan doen voor anderen, in plaats van voor jezelf. Door jezelf te lang te vergeten verlies je vaak de connectie met jezelf.
Kritiek is jouw oordeel of mening geven over iets of iemand. Wellicht met de bedoeling om iemand te veranderen. Maar negatieve kritiek is een vorm van oordelen en veroordelen waardoor niemand verandert. Zelfs niet bereid is om na te denken over wat je zegt.
De betekenis van kritisch is 'oordelend, nauwlettend onderzoekend', 'geneigd of bekwaam tot oordelen' of 'betrekking hebbend op de kritiek'. Ze had genoeg van zijn kritische commentaar.
Gedragsvoorbeelden bij analytisch vermogen
je ziet snel de kern of essentie van het vraagstuk. je overziet de consequenties van bepaalde keuzes. je kunt snel verbanden leggen en je ziet relaties of overeenkomsten tussen informatie. je kunt logisch redeneren en op basis daarvan trek je conclusies.
Kritisch denken maakt je bewust van problemen, maar ook van oplossingen. Het is dus een zogenoemde 'survivor skill'. Vanzelfsprekend is kritisch denken dus ook belangrijk in je carrière of loopbaan. Het is altijd goed om te kijken welke kritische vaardigheden je bezit en hoe je die kunt verbeteren.
De uitdrukking "kritisch denken" verwijst naar het nadenken over een probleem, een vraag of een aandachtspunt in al zijn facetten. "Kritisch" betekent hier niet "afkeurend" of "negatief".
Er zijn echter veel meer specifieke vormen, zoals abstract denken, begripsdenken of begripsmatig denken, doordenken, formeel denken, integraal denken, irrationeel denken, oplossingsgericht denken, positief denken, rationeel denken, strategisch denken, taaldenken en vrijzinnig denken.
Bekende oorzaken zijn een depressie, relatieproblemen of een burn-out. De symptomen van concentratieproblemen zijn onder andere vergeetachtigheid en chaotisch zijn. Bij ernstige concentratieproblemen kunnen medicijnen en psychotherapie helpen.
Als ik 'van jezelf houden' in categorieën indeel, kom ik op de volgende hoofdzaken: Aanraken. Je raakt jezelf zacht en respectvol aan. Je staat alleen aanraking van anderen toe als die voor jou goed voelt, zacht en liefdevol.
Liefde kun je voelen voor een ander, een mens, een kind, muziek of een dier. Liefde kun je ook voelen voor jezelf. Als een blije energie, een stroom van goed voelen, van acceptatie of gewoon het gevoel oké te zijn met jezelf. Liefde voel je in jouw hart, vanuit jouw hart, een open hart.
