De eerste darmpoliepen bij FAP ontstaan meestal als je tussen de 10 en 30 jaar bent. De arts adviseert om vanaf het 10 à 12 jaar met de controle-onderzoeken te beginnen. Afhankelijk van het aantal en de grootte van de poliepen zal dat 2 keer per jaar of vaker gebeuren. De MDL-arts zal je hierover adviseren.
Alle Nederlandse mannen en vrouwen van 55 tot en met 75 jaar krijgen iedere twee jaar een uitnodiging om deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek darmkanker. Zij sturen hun ontlasting op, die nagekeken wordt op bloedsporen.
Als een poliep groter wordt dan 1 cm gaat het risico dat die later ontaardt geleidelijk toenemen. Gelukkig is het slechts een minderheid die uiteindelijk evolueert naar een groter kwaadaardig gezwel. Dit kan dan tot 4 à 6 cm groot worden zodat de darm daardoor ook vernauwd of geblokkeerd geraakt.
Poliepen in de darm komen vrij vaak voor. Veel mensen hebben poliepen zonder het te weten omdat ze vaak geen klachten geven. Naar schatting heeft ongeveer 5-20% van alle mensen boven de vijftig jaar last van poliepen. Verreweg de meeste poliepen zijn goedaardig en zullen ook altijd goedaardig blijven.
Er zijn aanwijzingen dat roken, het eten van rood en bewerkt vlees, overmatig alcohol gebruik, weinig lichaamsbeweging en overgewicht het risico op darmpoliepen verhoogt. Het eerder hebben gehad van darmpoliepen is een risicofactor om later in het leven opnieuw poliepen te krijgen.
Soms groeit een poliep echter uit tot een kwaadaardig gezwel of tumor. Dit gebeurt bij 1 op de 20 darmpoliepen en dit proces neemt vaak wel 10 tot 15 jaar in beslag. Het is niet bekend waarom sommige poliepen wel uitgroeien tot een darmtumor en andere niet.
De meeste poliepen in de darm zijn goedaardig. Soms groeit een poliep in 10 tot 15 jaar tijd uit tot een kwaadaardig gezwel (een darmtumor). Dit gebeurt bij 1 op de 20 darmpoliepen.
Met een coloscopie (kijkonderzoek van de dikke darm), bekijken we de darmwand met een endoscoop en zien we of er darmpoliepen aanwezig zijn. De endoscoop is een dunne flexibele scoop slang die via de anus de darm wordt ingeschoven. Tijdens dit onderzoek kunnen we poliepen direct verwijderen.
Sommige poliepen kunnen uitgroeien tot darmkanker. Dit duurt ongeveer 15 jaar.
Klachten / symptomen darmpoliepen
buikpijn. loze aandrang (bij poliepen in de endeldarm) moeilijke stoelgang. een plotseling en onverklaarbaar gewichtsverlies.
Poliepen in de dikke darm geven vaak geen klachten, maar hoe groter ze zijn, hoe groter de kans is dat ze klachten geven of uitgroeien naar darmkanker. Klachten die voorkomen bij grotere poliepen zijn: Buikpijn.
Gezonde ontlasting is bruin en smeuïg. Dan kan veranderen door wat je eet. Zo zorgt spinazie voor een groenige kleur en maken bietjes of rode kool je ontlasting een beetje rood. Dat is normaal.
Van de patiënten met niet-uitgezaaide dikkedarmkanker ontwikkelt ongeveer één op de acht binnen drie jaar na behandeling voor niet-uitgezaaide kanker alsnog uitzaaiingen naar andere organen (zie tabel). Deze kans is groter bij patiënten met verder uitgebreide ziekte bij eerste diagnose.
De uitslag van de coloscopie
De verwijderde poliepen en stukjes weefsel worden onderzocht in het laboratorium. U krijgt de uitslag van dat onderzoek na ongeveer een week. U hoeft de komende tien jaar na het kijkonderzoek niet mee te doen aan het bevolkingsonderzoek.
Waarom geen bevolkingsonderzoek na je 75e? Boven de 75 jaar groeit een tumor meestal heel langzaam. Het kan zijn dat je darmkanker tijdens het bevolkingsonderzoek ontdekt waar je anders nooit last van gehad zou hebben. Je krijgt dan onnodig een behandeling die zwaar kan zijn.
Als die jonger dan 60 jaar was, wordt aangeraden om iedere 5 jaar een coloscopie te laten doen. Een stoelgangsonderzoek lijkt dan niet voldoende te zijn. Als die ouder was dan 60 jaar, volstaat een controle om de 10 jaar.
Over het algemeen kan het wel tot wel 5 jaar duren voordat darmkanker voor klachten zorgt en/of gaat ontwikkelen. Uit onderzoek wordt geadviseerd om elke 2 jaar een ontlastingstest te doen. Door een ontlastingstest te doen kunnen groeiende tumoren op tijd worden gevonden.
Een poliep kan verdwijnen. De impact ervan op de baarmoeder: een fibroom kan de baarmoeder vervormen. Een poliep vervormt de baarmoeder niet.
Vaak voelt de stem onvast. U heeft het gevoel dat 'er iets in de keel zit'. Hoe groter de poliep, des te erger de heesheid of schorheid is. De spreekstemhoogte is meestal ook lager, en hoge tonen geven bij het zingen problemen.
Darmpoliepen zitten op het slijmvlies van de darm; meestal de dikke darm. In de dunne darm komen ze veel minder vaak voor. Omdat poliepen vaak geen klachten geven, hebben veel mensen poliepen zonder het te weten. Ongeveer 5 tot 20 % van alle mensen boven de 50 jaar heeft darmpoliepen.
Obstipatie kan zorgen voor buikpijn. Ook moet u vaak hard persen om de ontlasting goed kwijt te kunnen. U loopt meer risico op aambeien en verzakking. Soms is de ontlasting zo hard dat poepen pijn doet.
De alarmsymptomen die zullen worden besproken zijn: orale en mondmotorische afwijkingen, dysfagie, odynofagie (=pijn bij slikken), spugen, recidiverende KNO- en luchtwegproblematiek, afwijkende defecatie zoals diarree, obstipatie, ontkleurde ontlasting, bloedbijmenging en neurologische symptomen zoals hoofdpijn, ...
Hoe donkerder de kleur van het bloed, hoe verder de bloeding weg zit van de anus. Het bloed is dan al een tijdje onderweg in uw maag-darmsysteem. Helderrood bloed bij ontlasting betekent dat het bloed nog vers is. Dit kan wijzen op bijvoorbeeld aambeien of een anusfissuur; dit is een kloofje in de huid rond de anus.
Verwijderen van een poliep
Een poliep kan abnormaal bloedverlies veroorzaken. De arts kan de poliep verwijderen met een schaartje en tangetje, een elektrisch verhit klein lisje of een “happertje” dat via de kijkbuis wordt ingebracht. Over het algemeen doet dit geen pijn omdat er geen pijnzenuwen in een poliep zitten.
Meestal geven poliepen geen symptomen. Indien ze wel klachten geven kan het gaan om constipatie en/of diarree, bloedverlies langs de anus en bloed in de stoelgang.
