Het aantal land- en tuinbouwbedrijven is volgens de landbouwtelling in 2021 met bijna 600 afgenomen tot 52.100, een daling met 1,1% (zie tabel). Dit is het vijfde jaar op rij dat de vermindering van het aantal bedrijven ruim onder het langjarige gemiddelde blijft.
Vanaf april volgend jaar krijgen duizenden boeren een aanbod. Ze kunnen innoveren, verhuizen of stoppen. Als een boer stopt, krijgt hij 120 procent van de waarde van zijn boerderij.
Hoeveel boeren zijn er? Volgens de recentste cijfers van statistiekbureau CBS waren er in 2019 in Nederland 53.233 landbouwbedrijven. Daarmee vormden boeren toen ongeveer 0,6 procent van de totale Nederlands beroepsbevolking.
Aantal boeren
Daarvan waren 10.820 boeren akkerbouwers en hadden 760 boeren een gemengd bedrijf met akkerbouw en veeteelt.
In de veehouderij ging het, partime-boeren en hobbyboeren niet meegerekend, toen om: Melkveehouders: 18.000; Varkenshouders: 4.500; Geitenhouders: 200; Vleeskippenhouders: 640; Legkippenhouders 1.000. In 2019 waren er nog 53.919 boeren over. Het aantal melkveehouders is in 2019 gedaald tot zo'n 16.000.
Uit cijfers van Wageningen Economic Research blijkt dat het bruto-inkomen van de boer gemiddeld 44.000 euro bedraagt.
De 'gemiddelde' boer is ook rijk. Met 19 procent behoren boeren tot de grootste groep miljonairs en staan daarmee op de eerste plek. Vooral melkveehouders blijken rijk, want ze vertegenwoordigen negen procent van het aantal miljonairs.
Tussen 2016 en 2021 zijn er 3855 landbouwbedrijven verdwenen. Als je dat omrekent naar dagen zijn er per dag 2,6 boerderijen bedrijven. Het CBS rekent hokdier-, graasdier-, blijvende teelt-, tuinbouw- en akkerbouwbedrijven als landbouwbedrijven.
Dankzij de hoge productie, minder gebruik van bestrijdingsmiddelen en veel hergebruik van afvalstoffen zijn Nederlandse boeren de schoonste ter wereld, concludeert ABN Amro.
Nederland heeft een oppervlak van ruim 40.000 vierkante kilometer. Daarmee is het 15 keer zo klein als Frankrijk, 30 keer zo klein als Zuid-Afrika en 200 keer zo klein als Brazilië. Dat zijn alle drie landen met een omvangrijke landbouwsector.
Iedere tien jaar halveert het aantal boeren in ons land: een ontwikkeling die zich zal voortzetten . In 1950 hadden we ruim 400.000 boerenbedrijven, nu nog ca 50.000. Ondanks deze terugloop moeten we onze agrarisch ondernemers koesteren.
De meerderheid van Landbouwers, voor zelfvoorziening verdient een salaris tussen € 1.103 en € 2.896 per maand in 2023. Een maandloon voor beginnende Landbouwers, voor zelfvoorziening varieert van € 1.103 tot € 2.001. Na 5 jaar werkervaring zal hun inkomen tussen € 1.385 en € 2.347 per maand liggen.
Aan het begin van deze eeuw was het eigen vermogen van de gemiddelde Nederlandse melkveehouder minder dan 1,5 miljoen euro, inmiddels is dat volgens de WUR verdubbeld tot 3,2 miljoen. Boeren die door torenhoge aflossingsverplichtingen maandelijks van weinig moeten rondkomen, kunnen op papier dus miljonair zijn.
Nee. Het eten komt van boeren en dat hebben we nodig om niet te verhongeren. We zouden alles kunnen importeren maar dan zijn nog steeds (exporterende) boeren nodig, en die zullen er niet voldoende zijn als de enorme export van voedsel vanuit Nederland naar andere landen is weggevallen.
Het kabinet heeft met verschillende regelingen zo'n 7,5 miljard euro uitgetrokken om boeren uit te kopen. In totaal is door de regering een bedrag van 24,3 miljard euro uitgetrokken om de stikstofproblematiek voor 2030 op te lossen.
Waarom blokkeren boeren distributiecentra? Boeren protesteren al een tijd tegen de stikstofplannen van het kabinet, die inhouden dat niet alle boeren kunnen doorgaan met hun bedrijf. De afgelopen dagen wilden ze laten zien dat zonder hen de supermarktschappen leeg zijn.
De Nederlandse agrarische sector heeft relatief de laagste impact op het milieu van alle landen in de wereld. Dat zegt ABN Amro na onderzoek. Volgens de bank is per kilo landbouwproduct de gezamenlijke 'voetafdruk' van onder meer CO2, energie, pesticiden en antibiotica in Nederland het kleinst.
In 2022 betrof naar schatting 16,7% van de Nederlandse goederenexport landbouwgoederen (zie figuur 2.2), wat minder is dan in 2021 (18,8%). Ook bij de import is het landbouwaandeel gezakt, van 14,0% in 2021 tot 12,8% in 2022.
“Nederland kan niet zelfvoorzienend zijn met de huidige consumptie. Hoewel Nederland extreem efficiënt is en een hoge opbrengst per hectare heeft, kan het de bevolking niet voorzien van een gezond dieet. Dat komt omdat het een klein land is met een hoge bevolkingsdichtheid.
Met behulp van CBS-gegevens en gegevens die de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) beschikbaar heeft, deden wij in 2019 onderzoek (hoofdstuk 5) naar de inkomenssteun aan boeren (Europese Landbouw Garantie Fonds). Uit dit fonds ontving Nederland in de periode 2014-2020 circa € 5 miljard.
Iedereen moet wel eens een boer laten, om lucht kwijt te raken. Dit is heel normaal, al wordt het niet altijd als gepast gezien. Boeren kan voorkomen als klacht bij een maagaandoening of andere ziekte.
Het aantal boeren dat volgens de CBS-cijfers actief is, ligt op ruim 106.000. "Dat zijn de gezinsmedewerkers op de boerderij, de echte boeren en boerinnen." In totaal zijn er bijna 180.000 mensen werkzaam op de boerenbedrijven, exclusief seizoensarbeiders.
Het inkomen van melkveebedrijven is in de periode 2013-2017 uitgekomen op gemiddeld 1.085 euro per hectare. Grotere boeren weten, met 1.227 bij 200 koeien en 1.047 euro bij rond de 100 koeien, meer inkomen per hectare te genereren dan kleinere boeren (761 euro bij gemiddeld 25 en 889 bij gemiddeld 50 koeien).
Het gemiddelde inkomen uit bedrijf van melkveehouders in 2022 wordt geraamd op € 115.000 per onbetaalde aje. Dit is € 70.000 meer dan in 2021 en € 70.000 hoger dan het gemiddelde over de periode 2017-2021.
De gemiddelde balanswaarde per einde boekjaar van de land- en tuinbouwbedrijven was in 2021 3,8 mln. euro. Dit was ruim 200.000 euro meer dan een jaar eerder. De langlopende schulden namen licht af tot gemiddeld ruim 850.000 euro per bedrijf.
