Bakpoeder en gist hebben een duidelijke overeenkomst: ze laten baksels rijzen, en dus groeien. Het verschil is dat het één een chemisch middel is en het andere een schimmel. Bovendien werkt bakpoeder op zichzelf al, maar heeft gist een beetje rusttijd en suiker nodig om geactiveerd te worden.
Instant-gist
Dit is de meest gangbare soort gist op de markt en wordt in de supermarkt in kleine zakjes verkocht. Instant gist wordt gemaakt van gedroogde gist, maar bevat geen beschermlaagje. Hierdoor kun je deze gistsoort direct door je deeg kunt mengen zonder het eerst te hoeven oplossen in lauwwarm water.
Baksoda en bakpoeder zijn, in tegenstelling tot gist, geen natuurlijke producten maar chemische rijsmiddelen die vooral geschikt zijn voor een dun beslag (cake, muffins…) dat niet elastisch genoeg is om de vrijkomende koolzuurgasbelletjes lange tijd vast te houden.
Azijn of citroensap
Combineer zuiveringszout met een neutraal smakend zuur voor de gewenste reactie. Oftewel: rijzend deeg zonder gek smaakje. Je vervangt 1 theelepel bakpoeder door 1/4 theelepel bicarbonaat en 1/2 theelepel azijn of bijvoorbeeld witte wijn of citroensap.
Zelfrijzend bakmeel is niet meer dan bloem met bakpoeder. Als je zelfrijzend bakmeel op is, kun je dus prima bloem gebruiken. Het enige dat je nog hoeft te doen is wat bakpoeder toevoegen. Roer de ingrediënten goed door elkaar en zo heb je zelfrijzend bakmeel gemaakt.
Als je gist vervangt voor bakpoeder kun je exact evenveel bakpoeder gebruiken als de hoeveelheid gist die genoemd wordt in het recept.
Kun je gist vervangen door bakpoeder? Heel kort: nee, je kunt gist niet vervangen door bakpoeder. Het is geen goed plan om bakpoeder zomaar te vervangen door gist en andersom. Zodra je gist en bakpoeder omwisselt, heeft dat ook effect op de andere ingrediënten in het recept.
Maar wat is nou precies het verschil tussen die twee? Ondanks dat ze er allebei voor zorgen dat je baksel rijst, is er een groot verschil. Waar baking soda simpelweg uit zuiveringszout, ook wel natriumbicarbonaat genaamd, bestaat, is bakpoeder natriumbicarbonaat met een zuur en een stabilisator als toevoeging.
Bakpoeder heeft de dezelfde basis als zuiveringszout, het mineraal natriumbicarbonaat. Bakpoeder wordt echter gemengd met een zuur. Meestal is het zure ingrediënt dat wordt gebruikt wijnsteen.
Zelfrijzend bakmeel is eigenlijk niks anders dan bloem (dus geen meel) met bakpoeder, in een vaste verhouding. Het bestaat uit 500 gram bloem met 15 gram bakpoeder. Nu je dit weet kun je het dus ook heel makkelijk zelf maken: meng 500 gram bloem met 1 zakje (15 gram) bakpoeder en klaar is Kees.
Gist is voor brood, bakpoeder (en baking soda) is voor cake, koekjes en ander zoet gebak. Dit gaat in 9 van de 10 gevallen op, maar helaas zijn er soms uitzonderingen. Zo heb ik bijvoorbeeld eens een soda bread gemaakt. Je raadt het al, hiervoor had ik baking soda nodig in plaats van gist.
Instant gist is dus eigenlijk droge gist, maar dan zonder het beschermlaagje rondom de korrel. En dat maakt het ideaal in gebruik, want u kunt het direct toepassen. U hoeft het niet eerst op te lossen in water. Het is net als droge versie lang houdbaar en wordt doorgaans in portieverpakkingen van 7 gram verkocht.
'Als het brood luchtiger wordt, eet het makkelijker en kun je er meer smaak aan geven. De gassen houden die smaak vast. Het brood is beter verteerbaar. En het brood is zachter.
Bij iedere supermarkt hebben ze instant gist in zakjes van dr Oetker, dat is wat je nodig hebt.
Van verse gist heb je bijna 3x zoveel nodig namelijk. Gangbaar gebruik van instant gist in brood is 1,4% van het meel/bloem gewicht. Dat is 7 gram instant gist op 500 gram bloem of meel.
Dr. Oetker Gist Instant 3 x 7g bestellen? - Ontbijt, broodbeleg en bakproducten — Jumbo Supermarkten.
Kun je baking soda vervangen door bakpoeder? Het kan, alleen wordt het eindresultaat vaak wel net iets anders. Ga uit van 3 keer de hoeveelheid bakpoeder als je het wilt vervangen. Dus 1 theelepel baking soda worden 3 theelepels (= 1 eetlepel) bakpoeder.
Bakpoeder is het meest bekende rijsmiddel uit de zoete keuken, al wordt baking soda ook steeds bekender. Bakpoeder bestaat zelfs voor een deel uit baking soda, aangevuld met een zuur ingrediënt zodat jouw baksel daadwerkelijk zal rijzen in de oven.
Heb je geen zure ingrediënten en/of baking soda in huis? Gebruik dan zelfrijzend bakmeel als alternatief voor bakpoeder. Vervang in een recept de bloem voor zelfrijzend bakmeel en laat het zout achterwege.
De test: bakpoeder bewaren
Het enige wat je nodig hebt om te testen of je bakpoeder nog goed is, is kokend water. Doe een half theelepeltje bakpoeder in een kom en giet het kokende water erbij. Begint de substantie direct flink te borrelen? Dan kun je het product nog gewoon gebruiken.
Houdbaarheid controleren
Bakpoeder is gemiddeld 18 maanden houdbaar in de keukenkast. Twijfel je toch, dan kun je gemakkelijk de houdbaarheid controleren. Als je wilt weten of je bakpoeder nog goed is, dan kun je deze truc proberen: meng een beetje bakpoeder met wat warm of kokend water.
Gist wordt regelmatig gebruikt in recepten en zorgt ervoor dat deeg of beslag luchtig wordt en in volume toeneemt. Het wordt veel gebruikt voor brooddeeg, maar ook voor wafels en andere zoete gebaksoorten zoals bijvoorbeeld donuts. Als je niet vaak gist gebruikt kan het ingewikkeld lijken, maar dat valt echt wel mee!
Als aan bloem bakpoeder wordt toegevoegd verkrijgt men zelfrijzend bakmeel. Gisten zijn eencellige schimmels. Gist is in staat om suiker om te zetten in alcohol en koolzuur.
