Dat legionella toch welig tiert in koudwaterleidingen komt door ongewenste opwarming van koud water. Dit gebeurt wanneer leidingen door warme leidingschachten lopen of te dicht naast verwarmingsleidingen liggen.
Thuis legionella bestrijden bij warme temperaturen
Heet is warmer dan 60 graden. Deze temperatuur doodt de bacterie. Doe dit eerst, voordat u gaat douchen, sproeien, et cetera, om te voorkomen dat u verneveld besmet water inademt. Een watertemperatuur van meer dan 60 graden is dodelijk voor de legionellabacterie.
De meeste mensen worden niet ziek na besmetting met de legionellabacterie. Als er wel ziekteverschijnselen ontstaan is dat meestal 2 tot 10 dagen na de besmetting.
Vooral tussen de 25 en de 45 graden doen legionellabacteriën het goed. Vanaf 55 graden gaan de bacteriën weer dood. Dit soort opwarming wordt meestal veroorzaakt doordat een drinkwaterleiding kruist met een warme leiding, zoals warm waterleidingen, verwarmingsbuizen of vloerverwarming. Wij noemen dit ook wel hotspots.
De legionellabacterie kan snel groeien in warm en stilstaand water (en gedijt goed bij een temperatuur van 25 tot 45 graden).
Bij temperaturen boven de 60 °C wordt de bacterie gedood.
Momenteel geldt volgens NEN 1006 een eis van 55 °C voor woninginstallaties voor warm tapwater zonder circulatiesysteem. Deze temperatuur moet gemeten worden op de tappunten. Voor installaties met een circulatiesysteem geldt een eis van 60 °C.
Draai alle koud- en warmwaterkranen een minuut lang open. Laat het water stromen en voorkom dat het water vernevelt. Houd de sproeikop van de douche onder water in een emmer of haal het sproeistuk van de kraan. Zo voorkom je datje de waterdamp inademt.
Om groei van legionellabacteriën tegen te gaan, is het sterk aan te raden om in periodes dat het drinkwater opwarmt tot boven 25°C dagelijks te spoelen. Op deze wijze koppelt u de uitkomsten van de temperatuurmetingen (temperatuur water boven 25°C) aan directe preventieve maatregelen.
Water dat lang stilstaat naar rotte eieren gaan stinken, doordat bepaalde biochemische processen het stofje H2S produceren bij een gebrek aan zuurstof. Legionella zelf ruikt niet, maar ook de biofilm waarin legionella goed gedijt kan wel voor stinkend kraanwater zorgen.
Daarom is het verplicht (Arbowetgeving) jouw dentalunit periodiek te laten controleren op Legionella. Daarnaast dien je (KNMT-richtlijnen) jouw water te controleren op Legionella bij een constatering van 10.000 KVE/ml aan bacteriën na een watertest.
De meeste mensen worden niet ziek als ze de legionellabacterie inademen, of hebben lichte griepachtige klachten die na een paar dagen vanzelf weer overgaan. Maar bij sommige mensen kan besmetting met de legionellabacterie zorgen voor een ernstige longontsteking.
De Legionella bacterie nestelt zich in waterinstallaties en kan leiden tot gevaarlijke en blijvende gezondheidsproblemen. Het water in uw douches kan deze bacterie bevatten en via de waternevel kan deze in de longen terecht komen. Gebruikers van een doucheruimte lopen in dit geval het risico besmet te raken.
Hoe koud is het koude water uit de kraan ? Drinkwater ligt in de winter gemiddeld rond 10-11 °C. Als de zon schijnt, kan dat nog 1 of 2 graden warmer worden. In de zomer kan dat oplopen tot 15 tot 21 °C.
Binnen 48 uur kan 100 kve/l legionella zich onder de juiste omstandigheden namelijk vermenigvuldigen tot wel 10.000 kve/l. Raakt u besmet met legionella, dan kunt u ernstig ziek worden.
Legionella in bubbelbaden en whirlpools
In dit warme water kan de legionellabacterie snel in aantal groeien. Daarom kunnen deze baden een risico vormen. Ook thuis. Goed beheer en onderhoud zijn net als een een goed desinfectiesysteem belangrijk voor deze baden.
Dit meldt een woordvoerster van de Voedsel- en Warenautoriteit (VWA). In een flesje water zitten geen suikers of andere lekkernijen waar schimmels en bacteriën zo dol op zijn. En schimmels en bacteriën zitten er ook niet in, zolang de dop dicht blijft. Daarom bederft water niet.
Stilstand kan de kwaliteit van het water negatief beïnvloeden. Daarom is het verstandig bij thuiskomst de leidingen even door te spoelen. Dit bereikt u door alle koud- en warmwaterkranen even te openen. Laat het water een minuut lang rustig stromen en voorkom dat het water vernevelt.
Legionella: een 'taaie' bacteriesoort
Zelfs onder gunstige desinfecterende omstandigheden in het zwemwater, zoals het geval is bij voldoende vrij beschikbaar chloor in combinatie met een goede zuurgraad (pH), kan een contacttijd met chloor van 30 minuten of meer noodzakelijk zijn om de legionellabacterie af te doden.
Het is mogelijk om via een polymerasekettingreactie ( PCR ) Legionellae aan te tonen. De PCR is gebaseerd op de amplificatie van delen van genen die specifiek zijn voor legionella. Deze test wordt door een beperkt aantal medisch-diagnostische laboratoria uitgevoerd.
Besmetting met legionella
U kunt alleen besmet raken als u besmette druppeltjes waternevel inademt. Bijvoorbeeld in douches of bubbelbaden, in de omgeving van natte koeltorens of afvalwaterzuiveringsinstallaties. Het is niet gevaarlijk om besmet water te drinken. Ook is legionella niet over te brengen van mens op mens.
De ideale temperatuur ligt iets boven lauwwarm water tussen de 30 en 37 graden. Ga je onder de douche staan, dan moet het water neutraal tot warm aanvoelen. Voelt het heet aan of wordt je huid wat roder, dan is de kans groot dat je huid beschadigd raakt.
Voor tapwater geldt: nooit lager dan 60 graden
Dat is maar goed ook. Want de temperatuur van het tapwater in de cv-ketel (kraan en douche) moet je nooit lager instellen dan 60 graden. Zo maak je de kans op een besmetting met legionella kleiner.
Wat zijn de voordelen? Het verlagen van de temperatuur van de cv-ketel zorgt voor een daling van jouw gasverbruik. Door de cv-ketel terug te brengen naar 50 graden hoeft deze namelijk minder te verwarmen, omdat de ingestelde temperatuur sneller bereikt wordt.
