De 'bouwstoffen' komen uit het bloed en de melk wordt gemaakt door melkklieren. Twee hormonen sturen de melkproductie aan: prolactine zorgt voor de aanmaak van melk uit het bloed en oxytocine zorgt dat de melk naar de tepel wordt gestuwd; dat heet de toeschietreflex.
Een groot gedeelte van de eiwitten in de moedermelk bestaat uit immunoglobulines. Daarnaast bestaat moedermelk uit water (88%), koolhydraten (7%), vetten (4%), eiwitten (2%) en micronutriënten. De samenstelling van moedermelk varieert en verschilt van moeder tot moeder.
Moedermelk nuttigen is volgens Steele zelfs gevaarlijk als volwassenen een gezond en gevarieerd dieet voor de moedermelk inruilen. Een ander gevaar schuilt in bacteriën: kolfapparatuur moet goed gesteriliseerd worden en de gekolfde melk moet op de juiste manier opgeslagen en getransporteerd worden.
Hormonen. Als je baby begint te zuigen, komen er twee hormonen vrij in je lichaam: prolactine en oxytocine. Prolactine zorgt voor de aanmaak van nieuwe melk. Oxytocine zorgt ervoor dat de melk gaat stromen en maakt jou én je baby rustig en is belangrijk voor de band tussen jou en je baby.
Bovendien is moedermelk met een gemiddelde prijs van 1 euro per 33 ml niet het goedkoopste voedingssupplement dat er te krijgen is.
Moedermelk bevat volop levende bestanddelen, waaronder stamcellen, witte bloedlichaampjes en goede bacteriën,2 alsmede andere bioactieve componenten zoals antistoffen, enzymen en hormonen,3 die allemaal helpen om infecties te bestrijden, ziekten te voorkomen en bijdragen aan een normale gezonde ontwikkeling.
Afkolven is een mechanisch iets, dat niet te vergelijken is met een baby die aan de borst drinkt. Een baby drinkt efficiënter en krijgt meestal meer melk uit de borst dan jij kan afkolven. Bovendien zegt de hoeveelheid afgekolfde melk niets over de kwaliteit van de melk.
Kort na de bevalling kunnen vrouwen tot 600 mL per dag produceren. Later produceren vrouwen gemiddeld 800 tot 1100 mL melk per dag. Op het hoogtepunt van de lactatieperiode kan er tot 1,5 liter geproduceerd worden en bij tweelingen soms nog meer. Er is zelfs melkproductie tot wel 5L aangetoond.
In elke borst liggen om de tepel zo'n 15 tot 20 segmenten. In de kleine holtes wordt moedermelk aangemaakt na, of soms al voor de geboorte van het kind. De melk stroomt door de kanaaltjes naar de tepel. Het hormoon prolactine stimuleert de melkproductie.
Hoe kan borstvoeding je helpen om af te vallen
Als je je afvraagt hoeveel calorieën er bij borstvoeding verbrand worden, is het antwoord tot 500 per dag18, ongeveer evenveel als bij een fietstocht van een uur. Als je moedermelk afkolft, zouden de resultaten vergelijkbaar moeten zijn.
Je mag de melk van beide borsten bij elkaar in het zelfde potje gooien, zolang het maar van dezelfde kolfsessie is. Handig! Schrijf eventueel 'BV' of 'moedermelk' op de melkcontainer, zodat het bij de kinderopvang duidelijk is dat het om moedermelk gaat die op een speciale manier opgewarmd moet worden.
Ben je van plan om je geadopteerde baby of je baby die door een draagmoeder is gebaard, borstvoeding te geven? Geweldig! Dit is niet alleen goed mogelijk; er is een goede kans dat je een behoorlijke hoeveelheid melk zal produceren.
Kaas maken van mensenmelk lukt niet, in de bron staat het verhaal van iemand die dit geprobeerd heeft. Moedermelk van een mens wil niet goed stremmen, omdat het eiwitgehalte lager is, en een ander soort eiwit dan in onbewerkte koeienmelk.
Last van rimpels of onzuiverheden? Het laurinezuur uit de melk werkt heel goed tegen huidveroudering, puistjes en ontstekingen. Gewoon wat moedermelk op een wattenschijfje druppelen en je gezicht mee insmeren na je gezichtsreiniging.
Verse moedermelk is niet steriel maar bevat een variëteit aan organismen zoals niet-pathogene bacteriën, pathogene bacteriën, virussen, mycobacteriën en schimmels.
In de tepel zitten gemiddeld negen piepkleine gaatjes waardoor de melk naar buiten kan. De tepelhof is de donkergekleurde huid rond de tepel.
Er komt bij veel vrouwen extra klierweefsel voor in de oksels. In de hele lijn van de oksels tot liezen kan dit voorkomen, dit noemt men een “melklijst” Dit klierweefsel kan een uitgang hebben waardoor er moedermelk op een vreemde plek naar buiten komt, zo een plekje lijkt vaak op een moedervlek.
Induceren van lactatie betekent het op gang brengen van de melkproductie zonder zwanger te zijn. Als er wel ooit melkproductie was, spreekt men van relactatie. Door inductie of relactatie kan de melkproductie succesvol gedeeltelijk of zelfs volledig opgebouwd worden mits de juiste ondersteuning.
De hoeveelheid eiwitten en fosfaat die melk bevat zorgen voor verzuring in het lichaam. Het lichaam zal het zuur vervolgens neutraliseren door calcium uit de botten te onttrekken. Melk drinken kan dus ook leiden tot een tekort aan calcium, dat uiteindelijk kan leiden tot botmineraaldichtheid afname.
Moedermelk verkopen is verboden
In Nederland is het verboden om moedermelk te verkopen, omdat een product volgens de wet de gezondheid en veiligheid van consumenten niet in gevaar mag brengen.
Het lage eiwit- en vetgehalte maakt de melk licht verteerbaar, en de baby heeft dan ook snel weer honger, maar omdat mama gewoon aanwezig is, drinkt hij gewoon weer. Zo zou slechts twintig minuten nodig zijn om een maaltje moedermelk door de maag verteerd te krijgen.
Oxytocineproductie wordt gestimuleerd door zuigen, maar ook door psychologische factoren zoals het zien, ruiken, voelen of denken aan de baby. De toeschietreflex wordt negatief beïnvloed door angst, spanning, pijn van tepelkloven, vermoeidheid, zorgen en veel onrust rondom de moeder tijdens het kolven of voeden.
Borstvoeding is zoveel meer dan alleen moedermelk en de baby hoort in zoveel mogelijk situaties gewoon aan de borst. Een kolf is minder efficiënt dan een goed aangelegde baby en dus vormt een baby die goed aan de borst drinkt, de beste kolf. Natuurlijk drinkt niet elke baby even goed aan de borst.
Koude melk kan ook
Ben je op een plek waar je de fles niet kunt opwarmen, geef dan gewoon koude melk. In principe maakt dit niet uit, maar er is een kans dat je baby de fles niet accepteert. Zorg ervoor dat de voeding niet ijskoud is en bewaar een fles nooit langer dan 2 uur buiten de koelkast.
Wat met restjes? Melk die de baby niet heeft opgedronken, kan binnen 24 uur opnieuw aangeboden worden. Het is belangrijk dat een overschot melk in de koelkast bewaard wordt en niet geruime tijd op kamertemperatuur blijft staan.
