Onderzoekers van het Herseninstituut Nederland hebben het mysterie ontrafeld waarom slechte slapers de volgende ochtend vaak beroerd wakker worden en rusteloos blijven. Boosdoener: de REM-slaap, de fase waarin we hevig dromen en nare ervaringen verwerken.
Dat is deels te wijten aan je biologische klok. De biologische klok reguleert namelijk niet alleen je slaap, maar ook je immuunsysteem. Het immuunsysteem wordt geactiveerd bij ziekte, waarbij infectie-vechtende cellen een variatie aan chemicaliën loslaten die de infecties bestrijden.
De hormonen en neurotransmitters die daardoor vrijkomen triggeren een stressreactie en daardoor wordt het moeilijker om rustig te slapen. Piekeren kan je wakker houden of leiden tot onrustige dromen en nachtmerries. Daardoor kun je wakker worden met een zenuwachtig of opgejaagd gevoel.
Wat veroorzaakt het? Ochtendmisselijkheid wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van een hormoon dat hCG wordt genoemd. Dit hormoon wordt door het embryo kort na de bevruchting aangemaakt. Later zal een weefsel in de placenta hetzelfde hormoon produceren.
Naast je biologische klok, houden je organen zich ook aan hun eigen klok. Als je lever niet lekker gaat, is de kans groot dat 'ie tussen 01.00 en 03.00 uur ervoor zorgt dat je wakker wordt. Last van je dikke darm? Dan is de kans het grootst dat je tussen 05.00 en 07.00 uur opstaat.
Tussen 1 en 3 uur: Als je in deze uren wakker wordt dan kan het zijn dat er iets mis is met je lever. Geestelijk gezien kan het betekenen dat je boos bent of veel woede hebt die je niet op een goede manier kan verwerken. Tussen 3 en 5 uur: Op dit tijdstip heb je te maken met je longen.
Zo kan het volgens de Amerikaanse wetenschapper Aneesa Das, verbonden aan de Ohio State University, veroorzaakt worden door stress, een te lege of te volle maag bij het naar bed gaan, een fluctuerende bloedsuikerspiegel of een medisch probleem. Ook kan het liggen aan uw biologische klok.
Het goede nieuws is dat ochtendmisselijkheid voor de meeste vrouwen stopt als ze in de vierde maand van hun zwangerschap zijn, als hun hormonen weer een beetje in balans komen.
Bij mensen die veel stress ervaren is de activiteit van deze hersenzenuw ook lager dan bij mensen die minder stress ervaren. Hetzelfde geldt in principe voor mensen met een paniekstoornis. De hersenzenuw Nervus Vagus vertoont minder activiteit als iemand angst en paniek ervaart, hierdoor voelt iemand zich misselijk.
Wat is een onrustig gevoel? Een onrustig gevoel ervaar je door het hebben van een snelle hartslag en een hoge ademhaling. Het wordt vaak veroorzaakt door het hormoon cortisol, dat een stofje afgeeft waardoor je energielevel snel toeneemt.
Doe meer dingen die je leuk vindt
Op dezelfde manier helpt het je als je regelmatig dingen doet die je prettig vindt. Of dat iets actiefs is of iets creatiefs, maakt helemaal niets uit. Het gaat erom dat je even uit je hoofd gaat. Het klinkt misschien raar dat je je ook kunt inspannen om onrustig gevoel tegen te gaan.
Wat is een opgejaagd gevoel? Bij een 'opgejaagd gevoel' hoort een gevoel van rusteloosheid, spanning en stress, nerveus zijn en het gevoel dat je veel te veel moet doen in veel te korte tijd. Zo'n gevoel hebben we allemaal wel eens. Het gaat vanzelf weer over en kan op zich ook helemaal geen kwaad.
Depressieve gevoelens en een gebrek aan energie en motivatie zijn vaak het ergste in de ochtend. Ten eerste moet de onderliggende depressie goed worden behandeld. Daarnaast een 'common sense' advies: wie depressief wakker wordt, moet opstaan, een korte douche nemen, een licht ontbijt eten en een uur (!)
Bij hypochondrie denkt u vaak dat u een erge ziekte heeft. U let steeds op uw lichaam en voelt daardoor van alles. Bij klachten die iedereen wel eens heeft, denkt u meteen dat u erg ziek bent. Bijvoorbeeld bij een steek, jeuk of kramp.
Hoe werkt (ochtendmisselijkheid)?
Deze misselijkheid wordt veroorzaakt door de lichamelijke en hormonale veranderingen in je lichaam. Veel vrouwen hebben er voornamelijk 's ochtends en aan het einde van de dag last van, maar bij sommigen kan het de hele dag aanhouden.
Neem bij het wakker worden al iets kleins te eten en wat te drinken, liefst uit de Schijf van Vijf. Bijvoorbeeld een volkoren cracker of wat groente of fruit. Eet regelmatig over de dag verdeeld kleinere porties. Je kunt ook een geroosterde volkoren boterham nemen.
Symptomen van oververmoeidheid
Oververmoeidheid kan zich op verschillende manieren manifesteren. De belangrijkste symptomen zijn: Er bleker uitzien, wallen onder je ogen. Duizeligheid of misselijkheid.
Misselijk door de kanker
De misselijkheid kan veroorzaakt worden door stoffen die de tumor verspreidt in het lichaam en die de werking van de maag, nieren en/of lever verstoren.
Een tekort aan vocht verergert de misselijkheid. Probeer daarom elke dag voldoende te drinken (minstens 1,5 liter per dag gespreid over kleine hoeveelheden). Dit hoeft niet alleen water te zijn, ook frisdrank, sportdrank, thee of bouillon mag. Drink niet bij de maaltijden, maar ervoor of erna.
Sowieso is fruit goed voor je als je ziek bent, maar vooral wanneer je misselijk bent of last hebt van diarree wordt het eten van een banaan aangeraden. Bananen zijn makkelijk te kauwen en vallen licht op de maag, maar zorgen er wel voor dat je een flinke hoeveelheid calorieën en voedingsstoffen binnen krijgt.
Volgens de Chinese geneeskunde is de lever bijvoorbeeld tussen 1 en 3 uur 's nachts erg actief. En de galblaas tussen 23 uur 's avonds en 1 uur 's nachts. In andere woorden, tussen 23 uur 's avonds en 3 uur 's nachts is je lichaam actief de boel aan het schoonmaken.
Zo ga je (snel) beter doorslapen
Als je beter wil doorslapen, raad ik je allereerst de 3-2-1-methode aan: 3 uur voor het slapengaan niets eten. 2 uur voor het slapengaan niets drinken. 1 uur voor het slapengaan geen schermen (telefoon/tv/computer)
Dan kan u beter even opstaan, een beetje water drinken, eventueel even lezen en terug proberen slapen. Als u kortstondig wakker wordt, bijvoorbeeld om te plassen, vermijd dan om aan dagelijkse beslommeringen te denken. Focus op niets anders dan de verderzetting van de goede nachtrust.
