Een positief zelfbeeld zorgt ervoor dat je tevreden bent met jezelf. Je gedachten en gevoelens over jezelf zijn neutraal of positief, en je hebt vertrouwen in jezelf. Daardoor gedraag je je zelfverzekerd én kun je openstaan voor anderen.
Wat is een negatief zelfbeeld? Een negatief zelfbeeld is een vaste negatieve overtuiging over jezelf die tot uiting komt in je denken, in je gevoel en in je gedrag. Aan dit negatieve beeld van jezelf liggen vaak vervelende ervaringen uit het verleden ten grondslag.
Symptomen van een laag zelfbeeld
Je voelt je erg onzeker, hebt weinig vertrouwen in jezelf en dat dingen je gaan lukken. Je bent niet trots op jezelf, je haalt jezelf steeds naar beneden. Als iets wel goed is gegaan, heb je de neiging om dit succes te verkleinen (het komt niet door jouw handelen, maar door anderen).
Een zelfbeeld ontstaat in de loop van je leven door de ervaringen die je meemaakt, de omgeving waarin je opgroeit en de mensen waar je mee opgroeit. Als deze ervaringen negatief zijn geweest, omdat je bijvoorbeeld bent gepest of vaak bent buitengesloten, ontwikkel je hiermee vaak een negatief of laag zelfbeeld.
Hoe ontstaat het zelfbeeld? Een zelfbeeld ontstaat door wat je hebt meegemaakt en wat anderen over je zeggen. Positieve en negatieve ervaringen vormen een zelfbeeld. Als je vroeger nooit werd uitgenodigd voor feestjes, denk je misschien dat je saai of onbelangrijk bent.
Zijn zelfbeeld ontwikkelt hij op basis van de feedback van andere mensen. Dat gebeurt op twee manieren: door expliciete feedback: mensen die rechtstreeks tegen hem zeggen dat hij iets goed of juist niet goed doet. door impliciete feedback: uit reacties van mensen leidt hij af wat ze van hem vinden.
Zelfbeeld en karakter
Je bent bijvoorbeeld sociaal, verlegen, moedig, behulpzaam, agressief. Zelfbeeld bepaald hoe jij jezelf ziet en hoe je naar aanleiding daarvan handelt, los van de realiteit. Je vindt jezelf bijvoorbeeld te dik en wordt daardoor onzeker.
Wat de wetenschap weet over je laag zelfbeeld stemmetje
Maar liefst 75% (!) van de mensen heeft er last van.
We maken onderscheid tussen twee soorten zelfbeeld: een uiterlijk zelfbeeld ('public self') en een privézelfbeeld ('private self'). Het openlijke, uiterlijke zelfbeeld is gericht op acceptatie door anderen en bestaat meestal uit een gunstige versie van zichzelf. Ook zelfpresentatie in sociale media past in dit beeld.
De meest gebruikte therapie bij onzekerheid en een negatief zelfbeeld is cognitieve gedragstherapie. Cognitieve gedragstherapie richt zich op het veranderen van (onrealistische) negatieve denk- en gedragspatronen die je onzekerheid en lage zelfbeeld in stand houden.
Je laat leiden door wat anderen van je vinden om te bepalen of je iets goed doet. Vaak nadenkt over hoe anderen je negatief kunnen beoordelen. Denkt dat iets helemaal goed is of helemaal fout, zonder een middenweg te zien. Vindt dat je absoluut geen fouten mag maken.
Oorzaak van onzekerheid
Onzekerheid kan worden veroorzaakt door lichamelijke, sociale, financiële en emotionele factoren en angst. Iemands persoonlijkheid en verleden hebben veel invloed op iemands zelfbeeld.
Een te laag zelfbeeld/weinig zelfvertrouwen is vaak aangeleerd door bepaalde negatieve ervaringen. Niemand wordt hiermee geboren. Wat je kan aanleren, kan je ook afleren. Dit kan je doen door op een andere manier te leren kijken naar jezelf, je omgeving en de wereld.
Bij een beetje onzekerheid is er geen reden om naar een psycholoog te gaan. Als je echt zó onzeker bent of te negatief bent over jezelf dat je sociale leven eronder lijdt, is het raadzaam hulp te zoeken. Door middel van cognitieve gedragstherapie kun je positiever leren denken en doen.
Door een positief zelfbeeld heb je een goed gevoel over jezelf. Daardoor is het gemakkelijker om angst te overwinnen en uitdagingen aan te gaan. Een positief zelfbeeld maakt je minder afhankelijk van de goedkeuring van anderen.
Zelfbeeld is de manier waarop je over jezelf denkt. Dit is medebepalend voor hoe je je voelt en welke acties je onderneemt. Het zelfbeeld heeft een grote invloed op het zelfvertrouwen. Zelfvertrouwen is het vertrouwen dat je in jezelf of op jezelf hebt, dat je jezelf de moeite waard vindt.
Zelfvertrouwen is, zoals het woord al zegt, het vertrouwen dat je in jezelf hebt. Het is een realistische kijk op je eigen kunnen; het vertrouwen dat je zelf taken en hindernissen aankunt. In de positieve psychologie is de theorie dat zelfvertrouwen een balans is tussen vaardigheid en waardigheid.
Iedereen heeft negatieve of alarmerende gedachten, ook weleens de interne criticus genoemd. Deze gedachten zijn vaak nuttig, omdat ze ons behoeden voor roekeloos gedrag en zorgen dat we een goede afweging kunnen maken van kansen en (on)mogelijkheden.
