Septische shock of ernstige infectie die zich uit in orgaanfalen. Dit is de meest voorkomende vorm van shock. Hij wordt veroorzaakt door bacteriële afbraakproducten die in de bloedbaan terechtkomen.
Bij sommige patiënten met een sepsis wordt de bloeddruk (te) laag en ontstaat een beeld waarbij de bloedcirculatie onvoldoende is om de organen van voldoende zuurstof te voorzien. Dit noemen wij een septische shock.
In de shockcirkel zie je van buiten naar binnen hoe het lichaam iedere keer probeert zoveel mogelijk bloed/zuurstof naar vitale organen te brengen die het meest van belang zijn voor overleving. Als eerste zal het lichaam ervoor kiezen om bloed bij de huid en slijmvliezen te herverdelen.
Sepsis is een levensbedreigende ziekte. Snel behandelen is nodig om de kans te verkleinen dat iemand overlijdt of blijvende schade overhoudt aan organen en weefsel. Sommige mensen krijgen een lage bloeddruk en een hoge hartslag door sepsis. Dit heet een septische shock.
Een shock ontstaat als gevolg van:
Een storing in het hart of de circulatie. Ernstige bloedingen (zowel uitwendig als inwendig). Verlies van veel lichaamsvocht: bijvoorbeeld bij diarree, braken en zweten. Een allergische reactie (anafylactische shock): door een bijensteek kunnen vaten verwijden.
Symptomen. Het lichaam tracht het gebrek aan zuurstof te compenseren door enkele correctiemechanismen. Het hart pompt het bloed sneller rond, de ademhaling versnelt en de minder belangrijke organen zoals de huid krijgen minder bloed. Het lichaam reageert op het probleem en het slachtoffer wordt rusteloos en angstig.
Er is een gebrek aan rondpompend volume (bloed) waardoor er te weinig zuurstof bij het hart, de hersenen en andere belangrijke organen in de buik komt. Hierdoor sterven cellen snel af. De klassiek geneeskundige definitie van shock is: Shock is een discrepantie tussen het vaatvolume en de vaatinhoud.
Het verloop kan minuten of uren duren. Er is wel een duidelijk lijn in de fases die een slachtoffer met shock doorloopt. Een eerstehulpverlener (EHBO'er) kan wegens het ontbreken van kennis en medicijnen niets doen om de shock op te heffen maar er zijn wel handelingen om de ontwikkelingen van de shock te vertragen.
Cardiogene shock wordt meestal veroorzaakt door een hartaanval. Je herkent het dus ook aan dezelfde symptomen. Je kan pijn op de borst voelen die lang aanhoudt. Ook kan het een gevoel van druk of een branderig gevoel op de borst zijn.
Een neurogene shock valt niet te wijten aan te weinig bloed in de bloedsomloop is maar wel aan dat het bloed zich op de verkeerde plaats bevindt. Dit komt doordat de automatische zenuwsignalen naar de spiertonus van de slagaders die het bloed verplaatsen naar de organen verloren is gegaan.
– Bij shock ziet iemand er vaak slecht uit en maakt hij de indruk dat hij ziek is. Hij heeft vaak een bleke, grauwe en vale huidskleur en bleke nagelbedden. Iemand met shock voelt zich ellendig, onrustig en slap. Ook voelt hij zich vaak koud, klam en kan hij dorstig zijn.
Wat is een hypovolemische shock? Een hypovolemische shock is een shock die ontstaat doordat er te weinig bloed in de bloedvaten zit. Als er te weinig bloed is, is de bloeddruk zo laag dat het hart het bloed niet meer rond kan pompen.
Het slachtoffer wordt suf, verward, voelt zich onwel en is duizelig wanneer hij wil rechtstaan. Het flauwtegevoel gaat niet over als het slachtoffer neerligt. Het slachtoffer wordt bleek, begint te zweten en te rillen, hij klaagt over koude (koud zweet). Handen en voeten kunnen koud aanvoelen.
Wat is geen goede handeling bij shock? Let op gevaar. Laat het slachtoffer liggen in de positie waarin je hem vindt. Stelp uitwendig bloedverlies.
Waardoor ontstaat een shock? Een shock kan ontstaan door extreem vochtverlies. Dat vocht kan bloed zijn, maar ook ander lichaamsvocht. De oorzaken zijn legio, zoals door een hevig bloedende wond, maar ook door intern bloedverlies bij bijvoorbeeld een gescheurde maag.
Ernstige sepsis/septische shock heeft gevolgen voor het hele lichaam. Symptomen kunnen zijn: snelle ademhaling, snelle hartslag, lage bloeddruk, koude rillingen, acuut veranderd bewustzijn, koorts of een te lage lichaamstemperatuur.
Bij alarmsignalen als hoge koorts, kortademigheid, verwardheid, lage bloeddruk of zich onwel voelen, komt een arts binnen de tien minuten een diagnose stellen. Is er sprake van sepsis, dan krijgt de patiënt meteen antibiotica. We zien sepsis als een echte urgentie, net als een hartinfarct of een beroerte.
De gemiddelde persoon heeft vijf liter bloed in zijn bloedsomloop en een verlies van meer dan ongeveer 30% kan ervoor zorgen dat mensen zich niet goed voelen. Interne bloedingen kan je vergelijken met het openzetten van een kraan.
Bij cardiogene of obstructieve shock: 250 ml. Bij ernstige bloedingen: tot systolische RR 80-90 mmHg.
Wanneer een persoon in shock is zal het bloed niet genoeg zuurstof vervoeren en zullen de hersenen en andere organen geen voeding krijgen. Een slachtoffer die lijdt aan shock kan bang kijken, verward, zwak en extreem dorstig zijn. De huid ziet er bleek uit en voelt koud aan. Hartslag en ademhaling zijn snel.
