Met een koppelteken verbind je een woord, een letter of een getal met een andere woord. Dit doe je om het woord makkelijker te kunnen lezen. Kijk bijvoorbeeld naar het volgende woord: stage-uren. Zonder een koppelteken moet je drie keer kijken wat er nou eigenlijk staat: stageuren.
Simpele regel: altijd aan elkaar
Samenstellingen (woorden uit twee of meer zelfstandige naamwoorden) schrijf je altijd aan elkaar, zonder spaties dus. Het is bijvoorbeeld autoverzekering en niet auto verzekering. Ook langere woorden schrijf je aan elkaar, tenzij er verwarring ontstaat.
HOOFDREGEL: Schrijf koppeltekens tussen de delen van een woordgroep zonder duidelijk kernwoord als die het linkerdeel van een samenstelling vormt.
Het koppelteken (-) is het korte liggend streepje dat gebruikt wordt om de delen van sommige samenstellingen, afleidingen en samenkoppelingen te verbinden. Hetzelfde liggend streepje wordt gebruikt als weglatingsstreepje in een samentrekking, om aan te geven op welke plaats een woorddeel is weggelaten.
Voorbeelden van palindromische woorden zijn: kok, lepel, level, negen, meetsysteem en parterretrap. Of als zin: “De mooie zeeman nam Anna mee, zei oom Ed.”
Het koppelteken wordt ook wel het verbindingsstreepje genoemd. Het koppelteken wordt gebruikt om samenstellingen of samenkoppelingen met elkaar te verbinden. Het streepje wordt ook wel divisie genoemd.
Een samenstelling is een woord dat bestaat uit twee delen die beide ook zelfstandig kunnen voorkomen. De meeste samenstellingen bevatten een kernwoord. Samenkoppelingen zitten tussen een woordgroep en een samenstelling in. De delen van een samenkoppeling vormen een vastere eenheid dan de woorden van een woordgroep.
1. Gelijkwaardige samenstellingen. Gelijkwaardige samenstellingen bestaan uit woorden van hetzelfde soort (zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord) die in de samenstelling evenveel waard zijn.
Het woord 'dat' wordt gebruikt als je verwijst naar een bepaald zelfstandig naamwoord. Voor onbepaalde verwijzingen gebruik je daarentegen 'wat'. Dit leidt bijvoorbeeld tot de volgende zinnen: Het boek dat hij heeft gekocht, heeft een blauwe kaft.
Koffiezetten, koffiedrinken, pianospelen en vioolspelen zijn daarin bijvoorbeeld als samenstelling opgenomen, maar gas geven, gitaar spelen en cello spelen niet. In een aantal gevallen zijn beide schrijfwijzen verdedigbaar.
Samengestelde woorden met gelijkwaardige delen: hotel-restaurant, cultureel-maatschappelijk, joods-christelijk t.o.v. civielrechtelijk, populairwetenschappelijk.
Zoals je ziet lijken proefstuderen en een meeloopdag best veel op elkaar, maar er zijn ook duidelijke verschillen. We zetten ze hier voor je op een rij zodat je een mooi overzicht hebt.
De correcte spelling is akkoord, met dubbele k.
Het werkwoord accorderen schrijven we met twee c's.
Voorbeelden. Veel voorbeelden van anagrammen worden vermeld in Opperlandse taal- & letterkunde van Battus. Naast gewone anagrammen als kakstoel-koelkast noemt hij ook het opmerkelijke anagram aalscholver-schollevaar, dat zich onderscheidt doordat de woorden synoniem zijn, zodat ze elkaars aptagram zijn.
Het liggend streepje is een leesteken. Verschillende tekens kunnen hieronder worden verstaan, zoals de divisie (-, een kort liggend streepje), de underscore (_, een laag liggend streepje) en het kastlijntje (– of —, een iets langer liggend streepje).
Een tautologie is een woordcombinatie waarin een begrip twee keer of meer wordt genoemd. Ze bestaat doorgaans uit twee of meer woorden van dezelfde woordsoort, vaak met en of of(te) ertussen.
Als twee of meer woorden met elkaar verwisseld kunnen worden, gaat het om gelijkwaardige woorden. Tussen deze twee woorden komt altijd een koppelteken.
Het woord langetermijnbeleid staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
Ook werkwoorden (kennismaken, opdoen) en bijvoeglijke naamwoorden (bedrijfsmatig, donkergroen) kunnen samenstellingen zijn. In samenstellingen moet je soms streepjes zetten. Meestal mág dat sowieso als je de duidelijkheid wilt verhogen (zoals in stro-pop; stropop leest niet prettig).
Twee woorden zijn homoniem als ze een gelijke uitspraak en spelling hebben, maar een duidelijk verschillende betekenis. Homonymie komt ook voor bij woorden die tot verschillende woordsoorten behoren.
Zo is er de pizzly, een kruising van een ijsbeer en een grizzly, die in het noorden van Canada voorkomt. Het smelten van het ijs drijft de ijsbeer meer zuidwaarts, terwijl het jachtgebied van de grizzlybeer steeds noordelijker opschuift. Wetenschappers verwachten dat hybriden als pizzly's steeds gewoner zullen worden.
hang-en-sluitwerk (een bepaald soort ijzerwerk) hans-en-grietjehuis (een bepaald soort huis)
Gedachtestreepjes zijn de lange liggende streepjes die gebruikt worden om een zin te onderbreken met een korte zin of een zinsnede. Gedachtestreepjes worden voornamelijk gezet om een aanvullende gedachte of een terloopse opmerking in te lassen.
Streepje naar links (accent grave)
Druk tegelijkertijd Alt (⌥) en ` (naast de Z) in, dit zorgt voor een streepje naar links op de eerstvolgende letter. Alt+` en daarna a maakt à.
