Amsterdam heette vroeger Amstelerdam, maar de inwoners noemen de stad zelf Mokkum. De stad is vernoemd naar een dam in de rivier de Amstel in de 13e eeuw. De stad kreeg in 1300 stadsrechten en ontwikkelde zich al snel tot een welvarende handelsstad.
Amsterdam is de (titulaire) hoofdstad van Nederland. De stad, in het Amsterdams ook Mokum genoemd (afkomstig uit het Jiddisch), ligt in de provincie Noord-Holland, aan het IJ, het Noordzeekanaal en de monding van de Amstel.
De dam die tussen 1204 en 1275 hier in de rivier de Amstel is gelegd en waaraan Amsterdam zijn naam te danken heeft. Oorspronkelijk waren het twee pleinen. De eigenlijke dam heette Middeldam. Het westelijke deel (aan de zijde van het Paleis) werd tot in de zestiende eeuw de Plaetse genoemd.
In de volksmond wordt Rotterdam ook wel Roffa genoemd. Dat klink misschien als (stoere?) straattaal, maar het lijkt verdacht veel op de naam van Rotterdam voordat het zijn huidige naam kreeg. „Het echte oer-Rotterdam, dat tussen de negende en elfde eeuw voortdurend werd bedreigd door overstromingen, heette Rotta.
Nijmegen wordt over het algemeen beschouwd als de oudste stad van Nederland. Helemaal vast staat dit niet, en uiteraard zijn er meer Nederlandse steden die voor deze belangrijke historische titel gaan. Bewezen is in elk geval dat al voor de jaartelling de Bataven zich vestigden op de plek die wij nu Nijmegen noemen.
De dag waarop de naam Amsterdam voor het eerst op een archiefstuk werd vermeld is zondag 27 oktober 1275. Floris V, graaf van Holland, verleende in deze akte het recht van tolvrijheid 'aan de lieden die nabij de Amstel verblijven'.
"Rotterdam bestond toen al, maar kreeg pas stadsrechten in 1299 (die werden ingetrokken), 1328 en 1340. Pas na 1424 werd Rotterdam belangrijker. Amsterdam was in de 14-de eeuw ook al een stad, maar kwam pas echt op in de 16-de eeuw."
Amsterdam versus Rotterdam
Amsterdammers zijn de helft rijker dan Rotterdammers en in de hoofdstad zijn ze stukken hoger opgeleid. En het vooroordeel dat Rotterdammers niet lullen maar poetsen: de werkloosheid is in de havenstad nog altijd veel hoger dan in Amsterdam.
De werkelijke Eerste Dag in de geschiedenis van de stad, de Gouden Dag, is 13 juni 1306. Toen verleende de bisschop van Utrecht, Guy (Gwijde) van Avesnes Amsterdam haar stadsrechten. Eigenlijk wordt Amsterdam dus vandaag 710 jaar oud – een puber in vergelijking met andere wereldsteden.
Het Amsterdams is het stadsdialect gesproken door de autochtone "volksklasse" van Amsterdam, maar door massale migratie in de 20e eeuw is het de volkstaal van Almere en Lelystad en is het tevens frequent te horen in bijvoorbeeld Purmerend, Alkmaar en Hoorn.
Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
Deze krijgt de naam Bataafse Republiek (1795-1806). Onder Lodewijk Napoleon werd Nederland voor het eerst een Koninkrijk, het Koninkrijk Holland. Dit duurde slechts vier jaar (1806-1810).
De Binnenstad van Amsterdam is het meest centrale deel van stadsdeel Centrum. Het is het gebied binnen de ring Singel - Amstel - Kloveniersburgwal - Geldersekade - IJ. Dit is het oudste deel van de stad, daterend van voor de grote uitbreidingen van de 16e en 17e eeuw (Lastage en Grachtengordel).
Ondanks het ontbreken van een wettelijke status (althans tussen 1815 en 1983) heeft men Amsterdam altijd vrij algemeen als hoofdstad aanvaard.
Amsterdam blijft hoofdstad
In 1815 werd Willem I koning. Amsterdam bleef officieel de hoofdstad, maar het bestuur keerde terug naar Den Haag, dat in 1806 alsnog stadsrechten had gekregen van Lodewijk Napoleon.
"In 1813 werd Willem I koning. Hij vond dat alle kroningen in Amsterdam plaats moesten vinden", legt Jikkemien uit. "Ook Lodewijk Napoleon, broer van Napoleon, vond dat Amsterdam de hoofdstad en koningsstad moest zijn. Het was destijds een belangrijke stad die veel geld in het laadje bracht.
Pekela is de 'armste' gemeente van Nederland.
Volgens het Sociaal en Cultuureel Planbureau is Crooswijk de armste plek van Nederland. Volgens het onderzoek leven maar liefst drie op de tien inwoners onder het niet-veel-maar-toereikend criterium. Er staan bovendien ook nog zes andere Rotterdamse buurten op de lijst met twintig armste buurten in Nederland.
Neem IJplein/Vogelbuurt, één van de armste wijken van Amsterdam. Veel bewoners leven al generaties lang in armoede en kampen met problematische schulden. Het aantal klanten van de Voedselbank is groot en veel buurtbewoners hebben geen vast werk of zijn afhankelijk van een bijstandsuitkering.
Amsterdam is de grootste stad van Nederland. Onze mooie hoofdstad telt ruim 873.000 inwoners en is een ware trekpleister voor toeristen. Aanraders: het Anne Frankhuis, het Rijksmuseum, het Vondelpark en een rondvaart door de grachten. Normaal gesproken bezoeken jaarlijks zo'n 15 miljoen toeristen Amsterdam.
Hoewel de steden qua inwonertal vergelijkbaar zijn, is Rotterdam ongeveer 100 km2 groter in omvang dan Amsterdam, wat betekent dat het minder dichtbevolkt is.
Het oudste Nederlands werd aangeduid met vormen van het gereconstrueerde *þeudisk, zoals het Middelnederlandse 'Diets'. In de middeleeuwen en vroegmoderne tijd duidde men de volkstaal van de Nederlanden ook aan met de termen 'Nederlands', 'Nederduits' en voor bepaalde regio's 'Vlaams' en 'Hollands'.
De oudste stad van Nederland is een status die door verschillende steden wordt opgeëist. Zowel Heerlen, Maastricht, Nijmegen als Voorburg kunnen vanuit de Romeinse oudheid aanspraak maken op deze status.
Onze drassige bodem is al eeuwenlang een bron van zorg voor huizenbouwers en -bewoners. Daarom staan van oudsher alle Amsterdamse gebouwen op palen. Niet alleen op het land, maar vroeger ook tot diep in het IJ. Ook uw huis staat op palen.
