Bacteriën zijn kleine eencellige organismen die je met het blote oog niet kunt zien. Deze micro-organismen zijn zo klein dat je ze alleen onder een microscoop kunt bekijken. Bacteriën in bijvoorbeeld het eten zie, ruik en proef je niet. Maar bacteriën zijn eigenlijk overal.
Een bacterie is een cel zonder celkern en wordt ook wel een micro-organisme genoemd. Ze zijn zo klein, dat ze nog net met de lichtmicroscoop te zien zijn. Bacteriën zien er onder de microscoop uit als bolletjes, staafjes of spiraaltjes.
Virussen zijn ook ziekmakers. Het grootste verschil met een bacterie is dat een virus geen organisme is. Dat betekent dat een virus geen eigen cellen heeft. Het komt uw lichaam binnen via lichaamssappen zoals speeksel en bloed, en nestelt zich vervolgens in een bestaande lichaamscel.
Thuis zijn bacteriën meestal niet zichtbaar, maar in het laboratorium zijn er methodes om bacteriën zichtbaar te maken. Met een microscoop zijn bacteriën namelijk wel te zien. Daarnaast worden bacteriën vaak in het laboratorium gekweekt, bijvoorbeeld in een vloeistof of op een voedingsbodem.
Heel veel bacteriën bij elkaar kun je met het blote oog zien. Maar een enkele bacterie niet. Die is veel te klein. Om een bacterie te zien heb je een microscoop nodig.
Op 9 oktober 1676 deed de Nederlandse wetenschapper Antoni van Leeuwenhoek (1632-1723) een baanbrekende ontdekking. Jarenlang maakte hij al primitieve microscopen, en nu was hij de eerste die met eigen ogen een menigte 'kleine diertjes' zag, die bacteriën werden genoemd.
Op nummer 1 van de lijst staat volgens de organisatie de Acinetobacter baumannii, een ziekenhuisbacterie. Vooral de luchtwegen en de longen worden aangetast door de bacterie. Maar ook salmonella, staphylociccus aureus of Neisseria gonorrhoeae komen op de lijst voor.
Penicilline-antibiotica doden vele soorten bacteriën en hebben een goede opname in het lichaam. Ze remmen een eiwit dat een belangrijk is bij de bacteriegroei waardoor de bacterie doodgaat. Een aantal penicilline-antibiotica heeft een specifieke werking tegen bepaalde soorten ziekteverwekkers.
Een temperatuur tussen 10 °C en 40 °C. Onder het vriespunt delen ze zich niet meer, maar blijven ze wel in leven als in een soort winterslaap. Bij temperaturen hoger dan 75 °C, bijvoorbeeld tijdens het koken, gaan bacteriën dood.
Om te kunnen leven hebben bacterien zuurstof nodig, een lekker temperatuurtje tussen de 20 en 50 graden, voedsel in de vorm van dode organismen en voldoende water. Als alle voorwaarde gunstig zijn kunnen bacterien zich snel delen en uitgroeien tot zichtbare stipjes (kolonies).
Afweer en behandeling
Er is een belangrijk verschil in de behandeling: een besmetting door een bacterie kan in principe worden behandeld. Een arts schrijft als dat nodig is antibiotica voor waardoor de bacteriën worden gedood. Tegen virussen bestaan echter geen geneesmiddelen. Het belangrijkste wapen is je weerstand.
Een darminfectie duurt enkele dagen tot enkele maanden. Soms gaat een infectie vanzelf over, maar in andere gevallen is een behandeling nodig, bijvoorbeeld met antibiotica. Een darminfectie kan ook enkele maanden aanhouden, zelfs zonder dat u het doorheeft.
In het kort: Je kunt besmet raken met een bacterie, dit wil zeggen dat een bacterie je lichaam binnendringt waar dit niet het geval hoort te zijn. Bacteriën zijn organismen die slechts uit een enkele cel bestaan. Bacteriën verblijven gewoonlijk in je bloed, slijmlagen of weefselcellen.
1 De meeste van deze microben leven in het spijsverteringskanaal, waar de aantallen hoger worden naarmate men dichter bij het rectum komt. Maar ook elders in en op het menselijke lichaam zijn er microbiële gemeenschappen, zoals op de huid, in de neus, de vagina en de mond.
De meeste grampositieve bacteriën zoals enterokokkensoorten, stafylokokken (inclusief de MSRA) en streptokokken overleven vele maanden op harde oppervlakken. Ook gramnegatieve soorten zoals de E. coli, Pseudomonas en Klebsiella kunnen waarschijnlijk maanden op uw krukje overleven.
Wat zijn bacteriën? Bacteriën zijn eencellige micro-organismen zonder celkern. Hierdoor behoren bacteriën dus tot de prokaryoten. Het DNA van een bacterie ligt los in het cytoplasma en bestaat uit één groot DNA-molecuul met daarnaast kleinere DNA-moleculen, die plasmiden worden genoemd.
De kraan. Uit onderzoek is gebleken dat een kraan meer dan 2,7 miljoen bacteriën bevat. Dit komt omdat we de kraan opendraaien nadat we het toilet hebben gebruikt, vervolgens onze handen wassen en daarna de kraan weer dichtdraaien. Zo ontstaat een vicieuze cirkel.
Probiotica herstellen de balans van goede en slechte bacteriën en laten zo je gezondheid en immuunsysteem goed functioneren. Voedingsmiddelen met probiotica zijn bijvoorbeeld karnemelk, kombucha, miso, tempeh, kefir, kimchi, zuurkool en augurken. Het meest bekende voedingsproduct dat probiotica bevat, is yoghurt.
Om snel te kunnen groeien hebben micro-organismen vocht, voedsel (bijv. vuil, huidschilfers, stof) en een temperatuur tussen de 7 graden Celsius en 55 graden Celsius nodig. Om bacteriën tijdens de was te doden, moet je je wasgoed dus op minimaal 55 graden wassen. Met een 60-gradenprogramma zit je dan dus goed.
Slechte bacteriën zijn de bacteriën waar we ziek van kunnen worden en die er bijvoorbeeld ook voor zorgen dat het eten bedorven raakt. U wordt ziek als u grote hoeveelheden slechte bacteriën binnenkrijgt of als uw immuunsysteem niet goed functioneert.
Bij open wonden of via vreemde materialen kan de bacterie gemakkelijk de bloedbaan binnendringen en zo het hele lichaam rondreizen. Bacteriën vermenigvuldigen zich zeer snel, door zichzelf in twee te splitsen. Op 1 uur tijd kunnen er wel 7 miljoen nieuwe bacteriën gevormd worden!
Bij een infectie zijn de bacteriën te bestrijden met antibiotica. Antibiotica doden de bacteriën of remmen ze in de groei. Hierdoor krijgt het lichaam de kans zich te herstellen.
Bacteriën planten zich voort via groei en celdeling. Tijdens elke ronde van groei en deling, de zogenaamde celcyclus, moet de cel alle celcomponenten precies één keer kopiëren. Hoe dit de cel lukt zonder fouten, is een vraag die het wetenschappelijke veld al lange tijd bezighoudt.
De bacteriën hebben een gemiddelde diameter van 0,292 micrometer. Voor uw beeldvorming: een micrometer is een miljoenste deel van een meter. De bacterie heeft voorlopig de naam Candidatus actinomarinidae gekregen. De bacterie is aanzienlijk kleiner dan de vorige recordhouder: Pelagibacter ubico.
Bacteriën en archaea hebben globaal gezien drie verschillende hoofdvormen. De kokken zijn bolvormig, de bacillen staafvormig en de spirillen spiraalvormig. Deze vormen komen vaak ook terug in de namen, zoals bij de streptokokken, de Lactobacillus (melkzuurbacteriën) en de Spirillum.
