morfine. Palliatieve sedatie is aan de orde als het overlijden van de patiënt binnen twee weken wordt verwacht. Er zijn twee vormen van palliatieve sedatie: de tijdelijke of intermitterende sedatie en de continue of diepe sedatie.
Artsen gaan er vaker dan nodig is van uit dat morfinegebruik in de stervensfase het levenseinde bespoedigt. Meestal wordt de dosering van morfine gedurende de laatste levensdagen niet of alleen geleidelijk opgehoogd; bij 2,1% van de patiënten is de dosering hoger dan nodig om pijn of andere symptomen te verlichten.
Morfine is wel geschikt om pijn en benauwdheid te behandelen en kan dus wel een belangrijke rol spelen in de fase van het levenseinde.
De laatste levensfase (stervensfase)
De duur van de stervensfase is voor elk mens uniek, gemiddeld duurt deze fase 72 uur.
In de palliatieve fase gaat de nadruk meer liggen op comfortzorg, het optimaliseren van je klachten en een verhoging van de kwaliteit van leven. Dit doen we door een optimale pijn -en symptoomcontrole na te streven.
Morfine zorgt ervoor dat het 'bericht' in de hersenen niet - of minder sterk - aankomt. Hierdoor voelt u de pijn minder. Bij een slecht pompend hart en slecht werkende longen kunt u last hebben van benauwdheid. Morfine is het meest effectieve middel om benauwdheid te verlichten.
Meestal is de patiënt gewoon thuis. Gemiddeld duurt het een tot drie dagen voor de patiënt overlijdt. Hoe langer het duurt, hoe minder positief mensen zijn.
Mensen die sterven, hebben vaak weinig of geen behoefte meer aan voedsel en vocht. Ze kunnen snel in gewicht afnemen. Het lichaam verandert: de wangen vallen in, de neus wordt spits en de ogen komen dieper in hun kassen te liggen.
Afhankelijk van de conditie, sterft een ernstig zieke doorgaans binnen één à twee weken. Als de stervende af en toe nog wat water drinkt, kan het iets langer duren (meerdere weken).
Dat betekent dat behandelen geen zin meer heeft of niet opweegt tegen de nadelen ervan. Artsen noemen een patiënt doorgaans terminaal wanneer ze verwachten dat die persoon minder dan drie maanden te leven heeft. Natuurlijk komt het ook voor dat mensen langer leven dan die drie maanden.
Het lichaam verandert: de wangen vallen in, de neus wordt spits en de ogen komen dieper in hun kassen te liggen. Vochttekort leidt normaal gesproken tot dorst, maar in de stervensfase hebben mensen vaak geen of weinig dorstgevoel. Het kan prettig zijn om de lippen en de mond licht te bevochtigen.
Bij kortademigheid wordt er een prikkel naar de hersenen gestuurd die vertelt dat u benauwd bent. Dit wordt de ademprikkel genoemd. Opioïden kunnen er voor zorgen dat deze prikkel minder sterk wordt doorgegeven, waardoor u zich minder benauwd voelt.
Palliatieve sedatie loopt in de praktijk lang niet altijd soepel, ondanks de vele publicaties en scholingen rond dit onderwerp en ondanks de KNMG-richtlijn Palliatieve Sedatie. 1 Over de problemen die hierbij kunnen ontstaan, schreef Verhagen al in Medisch Contact.
Hoe lang palliatieve zorg duurt, verschilt per persoon. Soms dagen, soms weken, maar een jaar of langer kan ook.
Sommige patiënten worden in het begin suf van morfine. Maar dat gaat meestal na een paar dagen over. Van morfine voelen veel mensen zich wel rustiger. Ook kunnen veel mensen beter slapen door de morfine.
De stervensfase is de fase die direct voorafgaat aan het overlijden, waarin de dood zich onafwendbaar aandient en de patiënt naar verwachting binnen enkele dagen zal overlijden. Het beloop van de stervensfase is in essentie niet afhankelijk van de onderliggende ziekte.
Koud aanvoelende, soms blauw verkleurde handen en voeten, lijkvlekken aan de achterkant van de benen en op de rug. Spitse neus (de huid over neus en jukbeenderen verstrakt). Dit wordt ook wel doodsmasker genoemd.
Natuurlijk versterven
Kunstmatige toediening van vocht en voeding kan er toe bijdragen dat de patiënt meer last krijgt van benauwdheid, pijn en angst.
Maar onder normale omstandigheden hou je het zonder drinken een paar dagen tot maximaal een week uit. De eerste uitdrogingverschijnselen beginnen al na een dag. Eerst krijg je last van een droge huid, vermoeidheid, hoofdpijn en duizeligheid, gevolgd door verwarring, droge mond en versnelde hartslag en ademhaling.
Pijn is één van de meest voorkomende klachten op een sterfbed, net als de angst voor pijn. Om de lichamelijke pijn te verlichten kan het nodig zijn dat de zieke steeds meer pijnmedicatie nodig heeft. De kans is aanwezig dat dit het levenseinde enkele uren of dagen bespoedigt.
Het ontstaan van paarsblauwe vlekken
Het bloed zal zich voornamelijk nog voortbewegen in de torso. Hierdoor krijgen onder meer de ledematen, de mond en de neus geen bloed meer. Als gevolg hiervan worden ze koud en ontstaan er paarsblauwe vlekken. Deze worden ook wel 'circulatievlekken' genoemd.
Wens iemand sterkte Zeg tegen jouw dierbare dat je het verschrikkelijk vindt wat er is gebeurd en je met hem meeleeft. Wens hem alle kracht toe die hij nodig heeft. Geef bovendien aan dat je er altijd voor hem bent en dat hij altijd op jouw steun kan vertrouwen en hulp aan je kan vragen.
Bij palliatieve sedatie sterven mensen meestal binnen een paar dagen. Maximaal kan het twee weken duren. Maar dat komt weinig voor. Bekijk op overpalliatievezorg.nl nog meer verschillen tussen euthanasie en palliatieve sedatie.
In deze groep vallen vooral mensen die hart- en vaatziekten onder de leden hebben. Wanneer iemand toch in zijn of haar slaap overlijdt, is een hartstilstand dan ook in negentig procent van de gevallen de oorzaak. Die cijfers komen van cardioloog Sumeet Chugh.
Als je nog maar kort te leven hebt en bijvoorbeeld veel pijn hebt of benauwd bent, kan de arts je medicijnen geven waardoor je slaperig wordt. Dat heet palliatieve sedatie.
