Osteoporose is niet te genezen, omdat het lichaam geen nieuw bot meer aanmaakt na het 30ste à 35ste levensjaar. Maar het afbraakproces van het bot is wel te vertragen, met medicijnen. Zo kun je dus voorkomen dat het snel erger wordt. Extra calcium en vitamine D nemen en meer bewegen helpen ook.
Verloop en prognose
Bij iedereen neemt na het 50e levensjaar de kwaliteit van de botdichtheid en daarmee de stevigheid van de botten geleidelijk af. Dit hoort bij het ouder worden en is een normaal proces. Maar de dichtheid van uw botten wordt niet vanzelf weer groter. Daarvoor heeft u medicatie nodig.
Verschillende factoren kunnen de botontkalking versnellen, zoals: de overgang, te weinig lichaamsbeweging, tekort aan calcium en/of vitamine D. Osteoporose geeft zelf geen klachten. Wel is er een hoger risico om een bot te breken.
Als je actief je botten belast, is dat een belangrijk signaal voor je botten om sterk te blijven. Bewegen tegen de zwaartekracht in geeft de meeste botbelasting en het beste resultaat. Goede voorbeelden hiervan zijn: wandelen, traplopen, hardlopen, tennissen, dansen, touwtje springen.
Suikers zijn wellicht de grootste veroorzaker van de toename van botontkalking op jonge leeftijd. Teveel zout en kant-en-klaar producten en/of maaltijden. Zout verhoogt de uitscheiding van calcium en mineralen via de nieren.
De Universiteit van Genève in Zwitserland heeft nu ontdekt dat warmte de botgezondheid kan verbeteren. Dit effect is vastgesteld bij omgevingstemperaturen van 34 graden. Daarbij wordt de botsterkte verhoogd en het verlies aan botweefsel voorkomen.
Henk de Valk, arts voor natuurlijke geneeskunde: “Eet gevarieerd met vooral veel groente en fruit. Hierin zitten calcium (voor botopbouw) en stoffen die de botaanmaak stimuleren en de botafbraak verminderen. Tegelijk verbeteren groente en fruit de zuurgraad van lichaamsweefsels, wat ook goed is voor onze botten.
Sporten waarbij je je eigen gewicht draagt en die dus je botten belasten, zijn zeer goed voor mensen met osteoporose; denk hierbij aan wandelen, fietsen, tennissen of tuinieren. Ook het trainen van conditie en spierkracht is bevorderlijk voor de lenigheid en de behendigheid.
Wat is de prognose? Osteoporose is een chronische aandoening die niet volledig te genezen valt. Met een passende leefstijl en medicijnen kunnen de botmassa en de botdichtheid wel verbeteren. Hierdoor wordt de kans op botbreuken, en de bijbehorende complicaties, kleiner.
Pijnklachten. Ook pijnklachten in je rug (zonder direct aanwijsbare oorzaak) kunnen een signaal zijn dat je osteoporose hebt. Vooral als er sprake is van lage rugpijn, kan dit veroorzaakt worden door een gebroken ruggenwervel. Ook pijn in je buik (blaas- en darmklachten) kunnen een signaal zijn van een wervelbreuk.
Van osteoporose zelf voelt u meestal niets. U merkt het vaak pas als een bot breekt. U krijgt pijn en door de breuk kan uw lichaamshouding veranderen of het bot gaat anders staan. De rugwervels zakken langzaam in als gevolg van verminderde botsterkte door osteoporose.
Osteoporose betekent letterlijk: poreus bot. Als je osteoporose hebt, zijn je botten brozer en is de kans op een botbreuk is groter. Osteoporose is een chronische aandoening die veel voorkomt. Wereldwijd krijgt ongeveer één op de drie vrouwen en één op de acht mannen osteoporose.
Bij een ingezakte wervel is een van uw ruggenwervels gebroken. We noemen dit ook wel een stabiele wervelbreuk. Meestal geneest uw gebroken ruggenwervel vanzelf goed.
Wandelen versterkt de spieren en botten en vermindert daardoor de kans op osteoporose (botontkalking). Wandelen is ook goed voor het kraakbeen. Door weinig te bewegen is het kraakbeen in de gewrichten dunner geworden. Wandelen helpt het kraakbeen op te bouwen en daardoor soepeler te bewegen.
Hoeveel calcium en vitamine D heb ik nodig? Voor volwassenen tot 50 jaar is het advies om dagelijks 1000 mg calcium te nemen. Mensen van 50 jaar en ouder en jongere mensen met botontkalking hebben 1200 mg calcium nodig. Dit in combinatie met tenminste 10 microgram vitamine D.
Naast erfelijke factoren, leeftijd en gebruik van bepaalde medicatie (bv corticosteroïden), zijn er ook nog andere oorzaken die van invloed kunnen zijn op het verlies van botmassa, waardoor een verhoogde kans op botbreuken ontstaat. Deze factoren zijn: Te weinig lichaamsbeweging. Roken en gebruik van alcohol.
Vitamine D (colecalciferol) zorgt voor de opname van kalk en fosfaat uit het voedsel. Kalk en fosfaat zijn nodig voor een goede opbouw van botten en gebit. Het is te gebruiken bij vitaminegebrek en bij botontkalking.
De bisfosfonaten, alendroninezuur en risedroninezuur, worden veel toegepast. Hiervan is bewezen dat ze bijdragen aan het voorkomen van botbreuken. De kans op een wervelbreuk, een gebroken heup en andere botbreuken verminderen sterk. Deze medicatie is er als tablet of een drankje (beide 1x per week).
Blauwe bessen: Een portie van 100 gram bevat 35 procent van je dagelijkse vitamine C-behoefte. Ze bevatten bovendien koper, zink, calcium en vitamine A.
De voeding in Nederland levert gemiddeld zo'n 1.000 mg calcium per dag. Het grootste deel (60-70 %) is afkomstig van zuivelproducten zoals melk, karnemelk, vla, yoghurt en kaas. Daarnaast komt calcium ook voor in groente, noten en peulvruchten.
Als u een ingezakte wervel heeft, kunt u het volgende voelen: Pijn in de rug die plotseling opkomt of langzaamaan ontstaat en die erger wordt bij het rechtop zitten of staan en minder wordt als u gaat liggen. Pijn, gevoelloosheid of verlamming in de benen. Pijn bij het hoesten, niezen, lachen of diep ademhalen.
Door vanaf jonge leeftijd voldoende te bewegen en te zorgen voor voldoende inname van calcium en vitamine D, worden de botten in de opbouwfase zo sterk mogelijk. Dit verkleint de kans op osteoporose op oudere leeftijd.
Als eerste middel tegen de pijn wordt vaak gekozen voor paracetamol. Dit is een relatief veilig middel. Soms wordt naast paracetamol een NSAID voorgeschreven (dit is een niet-steroïde ontstekingsremmende pijnstiller).
