Als de teek zich nog niet heeft volgezogen, zie je een donker puntje dat vastzit in de huid. Als de teek zich al wel heeft volgezogen met bloed is deze plek groter en bolvormiger. Als de teek niet meer in de huid zit, is de beet van een teek lastig te onderscheiden van een muggenbeet.
Teken zijn makkelijk over het hoofd te zien. Als een teek u heeft gebeten, lijkt het of er een zwart puntje op uw huid zit. Door het opzuigen van bloed zwellen teken na een paar dagen op tot een bruin of grijs bolletje ter grootte van een erwt.
Net als bij andere insectenbeten, kan er een bultje of een rode kring ontstaan na een tekenbeet. In de meeste gevallen hoef je geen actie te ondernemen en verdwijnt de rode vlek na een paar dagen weer. Is deze na een week nog niet verdwenen? Raadpleeg dan een huisarts of specialist.
Een EM ontstaat meestal binnen 1 tot 2 weken na een tekenbeet en is vaak het eerste symptoom van de ziekte van Lyme. De kring of vlek kan tot 3 maanden na de tekenbeet verschijnen.
Dit is het geval wanneer de teek langer dan 24 uur heeft gezeten en de profylaxe kan worden gestart binnen 72 uur na het verwijderen van de teek. De termijn langer dan 24 uur is gehanteerd om personen te selecteren met een hogere kans op lymeziekte.
De huisarts kan een preventieve behandeling direct na de beet voorschrijven. In de Nederlandse richtlijn bestaat deze uit een éénmalige dosis antibiotica binnen 72 uur na de beet, wanneer de teek langer dan 24 uur* vastzat.
Een paar dagen tot weken na de teek kun je je ziek voelen. Je kunt deze klachten hebben: koorts, hoofdpijn, spierpijn, pijn in je gewrichten en moeheid.
De rode vlek of kring wordt door artsen soms niet herkend, men ziet de huiduitslag nogal eens aan voor eczeem of een schimmelinfectie. Wees hier alert op. Maar ook zonder rode kring of vlek kun je de ziekte van Lyme hebben. Slechts de helft van de patiënten krijgt zo'n rode vlek of kring.
Als iemand door een tekenbeet besmet wordt met de ziekte van Lyme, begint dit in 4 van de 5 gevallen met erythema migrans. Erythema migrans komt in Nederland voor bij ongeveer 22.000 mensen per jaar. Deze huidafwijking verdwijnt meestal spontaan na 1 tot 4 maanden.
Als de teek zich al heeft volgezogen met bloed is de teek groter. Een teek lijkt dan meer op een kleine bruine erwt. U kunt dan ook last krijgen van jeuk. Teken houden van warme en vochtige plekken.
Na enige tijd (dagen) laat de teek vanzelf los. Meestal zijn tekenbeten onschuldig. Toch is het belangrijk om niet te wachten tot de teek vanzelf loslaat maar een teek zo snel mogelijk te verwijderen. Teken kunnen namelijk besmet zijn met de Borrelia-bacterie en de ziekte van Lyme overdragen.
Een rode kring bij Lyme is een huidinfectie, die na 4-10 dagen tot 3 maanden na een tekenbeet ontstaat. De kring breidt zich uit naar zo'n 5 tot 40 cm. Dit is geen stelregel: er zijn kleinere en er zijn ook kringen die het hele lichaam over gaan.
Een teek is erg klein, slechts 1 tot 3 millimeter. Teken zijn makkelijk over het hoofd te zien. Als een teek u net heeft gebeten, lijkt het of er een zwart puntje op uw huid zit. Door het opzuigen van bloed zwellen teken na een paar dagen op tot een bruin of grijs bolletje ter grootte van een erwt.
De meest gebruikte laboratoriumtest voor de ziekte van Lyme is een serologische test. Deze test meet niet of je ziek bent, maar meet de reactie van het lichaam op de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Een “positieve” uitslag betekent dat je lichaam antistoffen heeft die deze bacterie herkent.
Het risico op de ziekte van Lyme
In onderzoek is aangetoond dat ongeveer 1 op de 20 tekenbeten (5,1%) binnen drie maanden leidt tot de ziekte van Lyme [3]. Deze cijfers zijn bijna volledig gebaseerd op het vaststellen van een EM (kenmerkende groter wordende rode vlek of ring) door de huisarts.
Bel de huisarts in deze situaties: als het niet lukt de teek weg te halen. als de teek misschien langer dan 24 uur in je huid heeft gezeten. als je een vlek of ring krijgt op de plek waar de teek zat, of op een andere plek.
"Ongeveer één tot vier weken na de tekenbeet krijgen patiënten koorts en griepachtige verschijnselen."
De meest waarschijnlijke plaatsen van besmetting zijn: de Sallandse Heuvelrug, de Utrechtse Heuvelrug, Twente en de Achterhoek (zie bijgevoegde kaart). Aan de grens met Duitsland in de Achterhoek en ten oosten van Nijmegen is het TBE-virus in kleine knaagdieren gevonden.
Een tekenbeet is pijnloos, omdat een teek samen met haar speeksel ook verdovings- en antistollingsstoffen uitscheidt. Je voelt een teek dus niet bijten. Bovendien houdt een teek van warme (en dus niet goed zichtbare) plekjes, zoals knieholtes, liezen, bilspleet, haarlijn, navel en oksels.
Een plakkende kledingroller of kleefroller, kan bij het controleren van de kleding een handig hulpmiddel zijn. Hoewel teken de wasmachine (< 60 graden) vaak overleven, gaan ze meestal wel dood als je de kleding een half uur in de wasdroger doet, teken kunnen niet tegen droge lucht.
Wat moet ik doen als ik een tekenbeet heb? Haal een teek zo snel mogelijk weg! Hoe langer de teek in uw huid zit, hoe groter de kans dat hij ziekteverwekkers overdraagt.
Rode huiduitslag erythema migrans
De erythema migrans kan zich dagen tot weken (soms langer) na de tekenbeet vormen en duidt op de ziekte van Lyme. Het is belangrijk te weten dat deze huiduitslag niet bij elke besmetting onstaat.
Een mug, vlo of mier voelt u meestal niet steken. U merkt pas dat u gestoken bent als er een bultje ontstaat dat jeukt. Een steek van een bij, steekvlieg of wesp is pijnlijk en kan een flinke bult geven. Vooral een bijensteek geeft een grote bult.
Spoel de teek ook liever niet door de wc of de gootsteen; de ziektes kunnen dan in het drinkwater terechtkomen.
