Iran is executie-koploper, maar steeds meer moordenaars worden er vergeven. De cijfers in het nieuwste rapport van mensenrechtenorganisatie Amnesty International liegen er niet om: met 576 uitgevoerde doodstraffen in 2022 is Iran opnieuw een van de landen met de meeste executies ter wereld.
Iran heeft vorig jaar het hoogste aantal executies sinds 2015 uitgevoerd. Twee mensenrechtenorganisaties, waaronder Iran Human Rights (IHR), zeggen dat het land vorig jaar tenminste 582 mensen heeft opgehangen. Daarmee heeft Iran 75 procent meer executies uitgevoerd dan in 2021.
Het aantal executies in Iran is in 2022 met 75% gestegen, waarbij ten minste 582 mensen ter dood zijn gebracht toen de autoriteiten probeerden "angst te zaaien" onder demonstranten, zeggen campagnegroepen.
Iran blijft de doodstraf toepassen in strijd met het internationale recht, inclusief doodvonnissen voor misdaden die niet voldoen aan de "ernstigste" misdaaddrempel, het gebruik van foltering en het uitvoeren van openbare executies .
Methoden die in Iran worden toegepast zijn ophanging, steniging, fusillade en onthoofding.
Rood: niet reizen
Reis niet naar Iran. De veiligheidssituatie in Iran is slecht. De situatie is onzeker en instabiel.
In de Islamitische Republiek Iran zijn veel regels. Regels die wij in Nederland niet zo goed begrijpen. Vrouwen moeten zich bedekken en dragen verplicht een hoofddoek, alcohol is verboden, mannen en vrouwen zitten gescheiden van elkaar in de bus en in het openbaar dansen op muziek kun je ook maar beter niet proberen.
In Amerika zijn er nog 27 staten die de doodstraf hebben. Ruim 2500 mensen wachten op voltrekking, waarvan dus zo'n 50 in een federale gevangenis. Vorig jaar werden in vijf staten zeven executies uitgevoerd, het laagste aantal in twintig jaar.
De doodstraf is verdwenen uit alle landen van Europa, met uitzondering van Belarus (Wit-Rusland). Daar worden nog steeds executies uitgevoerd, door middel van een schot in het achterhoofd en vaak omgeven door geheimzinnigheid. Ook de aantallen doodstraffen in de VS tonen een duidelijke daling.
De Europese Unie stelt afschaffing van de doodstraf als een van de voorwaarden voor lidmaatschap; om deze reden is in 2002 de doodstraf in Turkije afgeschaft.
In China wordt de doodstraf meer toegepast dan in alle andere landen van de wereld samen. Het precieze aantal executies is staatsgeheim, maar voor zover bekend werden in China in 2005 in totaal 1770 mensen terechtgesteld, maar mogelijk ligt het aantal jaarlijkse terechtstellingen rond de acht- tot tienduizend.
Iran heette tot 1935 Perzië en is dus erfgenaam van het oude Perzische keizerrijk dat lange tijd het Midden-Oosten beheerste. In 1979 maakte een revolutie een einde aan de heerschappij van de Shah en de monarchie. Nadien werd Iran een islamitische republiek en verzuurden de tot dan toe goede banden met het Westen.
De islam is de belangrijkste religie in Iran. Achtennegentig procent van de Iraanse bevolking is moslim, waarvan de meerderheid sjiitisch (89 procent) en de rest soennitisch is (10 procent).
Het Iraanse leger (Perzisch: ارتش جمهوری اسلامی ایران) bestaat uit de Iraanse landmacht, marine, luchtmacht en luchtafweer. De troepen bestaan uit naar schatting 545.000 man: de landmacht 465.000 man, de marine 28.000 man, de luchtmacht 52.000 man. De Iraanse luchtafweer is een afsplitsing van de luchtmacht.
totale bevolking: 74,2 jaar (2018 est.)
Iraniërs (of Perzen) in Nederland (Perzisch: ایرانیان هلند) vormen een van de grotere nieuwe herkomstgroeperingen met een aantal van 59.564 mensen per 1 mei 2023. De meeste zijn geïmmigreerd na de Islamitische Revolutie van 1979.
Het merendeel van de executies wereldwijd vindt plaats in Azië. China is het land dat de meeste executies uitvoert. In Iran en Saoedi-Arabië worden ook veel executies voltrokken. In 2017 werd in Mongolië de doodstraf afgeschaft.
Top 5 executerende landen
In China worden echter duizenden mensen per jaar geëxecuteerd, waardoor het land steevast koploper is. Na China volgt in 2020 Iran (met meer dan 246 executies), gevolgd door Egypte (107+), Irak (45+) en Saudi-Arabië (27).
De doodstraf kost ongeveer vier keer zo veel als een levenslange gevangenisstraf. De grootste kostenpost is de slopende rechtsgang. De afgelopen jaren is het geregeld voorgekomen dat ter dood veroordeelden onschuldig bleken te zijn.
Sinds 1993 is in Marokko niemand meer geëxecuteerd. De laatste persoon die in Marokko voor het vuurpeloton – de wettelijk vastgelegde executiemethode – stond, was een meervoudige verkrachter. Sindsdien betekent een terdoodveroordeling in Marokko in de praktijk levenslange opsluiting.
In 1870 werd de doodstraf in Nederland na een debat van zeven dagen in de Tweede en Eerste Kamer uit het gewone strafrecht gehaald door het invoeren van een nieuwe wet door minister Van Lilaar. De straf werd "wreed en onbeschaafd" gevonden. In de tien jaar daarvóór was de doodstraf overigens al niet meer uitgevoerd.
Misdaden die bestraft kunnen worden met de doodstraf
Alle staten die de doodstraf kennen, de federale overheid én het leger beschouwen moord als een misdaad die bestraft moet kunnen worden met de dood.
Sinds 1979 is alcohol verboden in Iran. Het wordt bestraft met stokslagen en een geldboete.
Veel Iraanse gerechten bestaan uit rijst met vlees, kruiden en yoghurt. Ook vegetarische schotels worden wel gegeten. Echte Iraanse gerechten zijn chelo-kebab, oftwel kebab met rijst, en Abgoosht, soep met onder andere vlees, tomaten en bonen. Opvallend is ook dat Iraniërs veel brood eten.
