Soa worden vooral overgedragen via sperma, bloed of vaginaal vocht en bij contact tussen de slijmvliezen. Slijmvliezen zitten onder andere in de vagina, penis, anus en in de mond. Sommige soa zijn, zonder seks, overdraagbaar via bloed, bijvoorbeeld via een onhygiënisch uitgevoerde tatoeage of piercing.
Dit kan bijvoorbeeld gebeuren wanneer er speeksel met (besmet) bloed overgedragen wordt, wanneer de persoon met wie je zoent bijvoorbeeld een wondje in zijn/haar mond heeft. Dit is zeker niet de meest waarschijnlijke manier van overdracht, maar het is mogelijk.
Omdat het virus na het verdwijnen van de blaasjes aanwezig blijft, is ook daarna altijd overdracht aan andere personen mogelijk. Deze kans is het grootst de eerste drie maanden na de eerste blaasjes, maar ook korte tijd voor en na een nieuw optreden is er kans op besmetting van de seksuele partner.
Soa's die je kunt krijgen door orale seks: Chlamydia (dit gebeurt bijna nooit) Gonorroe. Herpes.
Ook als je een relatie hebt, kun je dus een soa krijgen. Ook als je alleen seks met elkaar hebt. Wil je de kans dat je een soa krijgt van de persoon met wie je seks zo klein mogelijk houden? Gebruik dan een condoom.
Dat hangt af van de soa die je hebt. Heb je gonorroe opgelopen, dan kun je vrij snel, vanaf 2 dagen, na de besmetting al klachten krijgen. Bij een syfilis besmetting duurt dit veel langer. De incubatietijd bij syfilis is 2 tot 12 weken.
Hoe groot is de kans dat ik chlamydia heb opgelopen? De kans op chlamydia tijdens onbeschermde seks (penis-vagina) is ongeveer 10% per keer dat je seks hebt met iemand die chlamydia bij zich draagt. Overdracht gaat makkelijker van de man naar de vrouw dan andersom.
Hoelang blijft chlamydia in het lichaam zonder behandeling? Een infectie met chlamydia wordt door het lichaam zelf 'opgeruimd' (geklaard). De helft van de urogenitale infecties is na 1 jaar verdwenen, bijna alle infecties zijn na 3 jaar weg. In de keel worden chlamydia-infecties veel sneller geklaard.
Kun je een Chlamydia infectie ook krijgen als je maagd bent? Ja, dat kan.
Als je echter lang met een chlamydia besmetting door blijft lopen, bestaat het risico dat de infectie 'opstijgt' naar de vrouwelijke voortplantingsorganen. Je kunt dan verklevingen bij de eileiders krijgen, waardoor zwanger worden moeilijk gaat of helemaal niet lukt.
Herpes genitalis is een soa die wordt veroorzaakt door een virus. Er bestaat geen geneesmiddel waardoor het virus helemaal uit je lichaam verdwijnt.
Hepatitis B, hepatitis C en HIV
Het is dus mogelijk om deze SOA's op te lopen zonder seks.
Sommige soa's komen via je huid je lichaam binnen. Dit is zo bij genitale wratten, herpes genitalis en syfilis. Sommige soa's kun je krijgen via je bloed. Dit is zo bij hiv, syfilis en hepatitis B.
HIV, hepatitis B, syfilis, chlamydia, herpes genitalis en gonorroe kunnen tijdens de geboorte worden overgedragen op de baby. Een SOA krijg je niet door uit het kopje van een ander te drinken. Je krijgt het ook niet via een hoestbui, insectenbeten of een vieze WC-bril. Ook in het zwembad loop je geen risico.
Soms merk je wél iets. Bijvoorbeeld meer of ander vocht uit je vagina of slijm of pus uit je penis. Of pijn bij het plassen. Of wratjes, blaasjes of wondjes op je penis, vagina, anus of in je mond.
Klachten van een soa
Vocht (afscheiding) of pus uit je vagina, penis of anus, meer dan normaal. De afscheiding kan waterig, wit, gelig of groenig van kleur zijn. Of anders ruiken. Branderig gevoel, irritatie, pijn bij of na het plassen.
Ja, dat kan. Als je chlamydia gehad hebt, en je bent behandeld, kan je het opnieuw oplopen door onveilige seks.
Chlamydia komt vaak voor. Elk jaar krijgen 60.000 mensen deze soa. Het is goed te behandelen en gaat vaak ook vanzelf over.
Soa's zijn seksueel overdraagbare aandoeningen. Het is een infectie die je op kunt lopen tijdens het vrijen, zonder dat je er iets van merkt. In Nederland vinden er ieder jaar naar schatting ruim 100.000 nieuwe soa-infecties plaats. Chlamydia is de meest voorkomende soa onder jongeren in Nederland.
De kosten van een soa-test verschillen. Een chlamydia-test kost ongeveer 40 euro. Doe je meer tests? Dan kan dat een paar 100 euro kosten.
Ook via seksspeeltjes of via het gebruik van de handen kan de bacterie worden overdragen. Een moeder met Chlamydia kan haar baby besmetten tijdens de geboorte.
Je kan Chlamydia oplopen door een vieze wc-bril.
FABEL. Chlamydia kan je alleen doorgeven via slijmvliezen. Dit kan via de vagina, penis, anus en keel. Als je op een wc bril zit, raakt dit alleen je huid, er is geen sprake van slijmvliezen.
Soa's zijn infecties die je kunt krijgen door onveilig (zonder condoom) te vrijen. Een soa kun je krijgen en doorgeven aan een ander zonder dat je het merkt. Sommige soa's kunnen vervelende gevolgen hebben als je ze niet op tijd laat behandelen. Bijvoorbeeld: soms kun je onvruchtbaar worden van chlamydia.
Je kunt een soa oplopen als je onveilig seks hebt met iemand die een soa heeft. Onveilige seks betekent dat er contact is tussen de penis, vagina, anus, keel of mond. Dit is bijvoorbeeld het geval bij vaginale of anale seks zonder condoom of bij orale seks zonder beflapje of condoom.
Het bekendste 'soa-virus is hiv, het virus dat zonder behandeling kan leiden tot aids.
