Bijvoorbeeld omdat ze moeten vluchten voor oorlog en ellende. De meeste mensen migreren om andere redenen. Bijvoorbeeld om in een ander land te werken (arbeidsmigratie) of om te studeren (kennismigratie). Maar ook om met hun familie samen te zijn (gezinsmigratie).
De redenen waarom mensen doorreizen naar Nederland verschillen. Dit kan bijvoorbeeld zijn omdat ze hier een vrijer bestaan hopen op te kunnen bouwen vanwege hun seksuele geaardheid, of omdat er in Nederland al familieleden wonen.
Een persoon krijgt asiel in Nederland als hij vluchteling is. Dat is iemand die terecht bang is voor vervolging in zijn land. Bijvoorbeeld omdat hij van een bepaald ras is. Of omdat hij bij een bepaalde sociale groep hoort, zoals homoseksuelen.
Reden voor immigratie
Zo komen arbeidsmigranten naar Nederland om te werken, en volgen studiemigranten een opleiding in Nederland. Voor gezinsmigranten is niet werk, maar trouwen, samenwonen of aansluiten bij een familielid de belangrijkste reden om naar Nederland te komen.
Door de Wet Cohen daalde na 2000 de asielmigratie sterk. Hetzelfde gold voor de gezinsvorming, door strengere maatregelen van Rita Verdonk in 2004, samenvallend met een daling van de geboortecijfers onder Turken en Marokkanen. Na 2005 daalden de misdaadcijfers met een derde, ook onder migrantengroepen.
Waarom moet Nederland ze dan opvangen? Volgens de huidige Europese afspraken moeten asielzoekers in het land waar ze aankomen in Europa asiel aanvragen. Als ze toch doorreizen, kunnen ze naar dat land worden uitgezet.
Aantal asielaanvragen in Europa (Europese Unie)
In 2022 voert Duitsland de lijst aan van de landen met het hoogste aantal asielaanvragen, goed voor een kwart van alle nieuwe aanvragers in de EU (25%), gevolgd door Frankrijk (16%) en Spanje (13%), vóór Oostenrijk (12%) en Italië (9%).
De hogere welvaart en levensverwachting hebben bijgedragen aan een nieuwe kijk op pensioen, waarin wonen in het buitenland voor steeds meer mensen tot de mogelijkheden behoort. Na een leven lang in Nederland te hebben gewoond en gewerkt, vertrekken deze mensen naar het buitenland voor een andere manier van leven.
Daarnaast kwamen er 995 nareizigers naar Nederland, 485 minder dan in februari 2023. In 2022 kwamen er in totaal 46 460 asielzoekers en nareizigers. In 2015 was er een piek in het aantal asielzoekers dat naar Nederland kwam. De oorlog in Syrië zorgde in dat jaar voor een grote vluchtelingenstroom.
De drijfveer van de Poolse migranten
De eerste bestaat voornamelijk uit mensen die in Polen misschien wel werk kunnen vinden in sectoren zoals de bouw, industrie en land- en tuinbouw, maar daar in Nederland beter voor worden betaald. Zij hebben dan minder financiële zorgen dan wanneer zij in Polen werken.
Bijvoorbeeld omdat ze moeten vluchten voor oorlog en ellende. De meeste mensen migreren om andere redenen. Bijvoorbeeld om in een ander land te werken (arbeidsmigratie) of om te studeren (kennismigratie). Maar ook om met hun familie samen te zijn (gezinsmigratie).
Problemen bij terugkeer
Soms hebben asielzoekers geen identiteitsdocumenten bij zich, zoals een paspoort of een geboorteakte. Zonder deze documenten is het bijna onmogelijk voor Nederland om vreemdelingen te laten terugkeren naar hun land van herkomst.
Een asielzoeker krijgt bij aankomst onderdak, maaltijden en zaken zoals toiletartikelen en wasmiddel. Tijdens de asielprocedure ontvangt een asielzoeker maximaal ongeveer € 60 per week voor eten, kleding en zakgeld voor andere uitgaven.
' Afgewezen asielzoekers krijgen 28 dagen om weg te gaan. Als hun land van herkomst hen echter weigert terug te nemen, krijgen ze van IND een 'buitenschuldvergunning' en mogen ze toch in Nederland blijven.
Vluchtelingen en asielzoekers zijn vaak overgeleverd aan de hulp van anderen, waardoor zij kwetsbaar zijn voor misbruik. Tijdens hun vlucht vallen mensen vaak in handen van mensensmokkelaars en criminele bendes, die hen slecht behandelen en uitbuiten.
De komende jaren reizen er vele duizenden asielzoekers meer naar Nederland dan eerst gedacht. Het aantal asielzoekers dat wordt verwacht in 2023 ligt volgens het hoogste scenario iets boven de 76.000 personen. Volgens een wat lagere schatting komt de instroom dit jaar uit rond de 67.000 personen.
Het budget voor de opvang van asielzoekers staat in de Rijksbegroting 2023 van het ministerie van JenV. Het gaat om opvang bij het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en bij de stichting Nidos. Het ministerie van BZ betaalt een deel van de opvang uit het budget voor ontwikkelingssamenwerking.
Zo vertrokken in 2019 tot en met juli ongeveer 14.870 vreemdelingen die niet in Nederland mochten blijven. Dit betrof in 45% van de gevallen (6.710) aantoonbaar vertrek uit Nederland. Van de rest is niet bekend waar zij zijn en of zij het land wel of niet hebben verlaten.
Kosten individuele asielzoeker
De kosten van het COA voor het opvangen van asielzoekers in een AZC zijn gemiddeld ongeveer € 27.900 per persoon per jaar.
De populairste bestemmingslanden van Nederlanders zijn al jarenlang dezelfde: België en Duitsland voeren de lijst aan, gevolgd door Spanje, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten van Amerika. Andere populaire bestemmingslanden zijn Frankrijk, Australië en Turkije.
Van de emigranten die in Nederland geboren zijn, verhuist het grootste deel naar België (14,1 procent) of Duitsland (11,5 procent). Ook Spanje en Groot-Brittannië zijn populaire vestigingslanden. Bij emigranten met een tweede generatie-migratieachtergrond staan Turkije en Polen ook in de top 10.
In 2021 vragen 24.686 asielzoekers voor het eerst een asielverzoek aan in Nederland. In 2020 ging het om 13.673 nieuwe asielverzoeken. Het aantal gezinsleden dat zich herenigt met een vluchteling in Nederland is ook flink gestegen: van 3.863 in 2020 naar 10.120 in 2021.
Een asielzoeker mag hier in Nederland blijven als hij een gegronde vrees voor vervolging heeft, of een onmenselijke behandeling vreest. Dan komt hij in aanmerking voor een verblijfsvergunning. Aan zo'n besluit gaat het nodige onderzoekswerk vooraf.
Staatssecretaris Van der Burg zet deze zomer een wetsvoorstel op papier, waardoor gemeenten in Nederland verplicht worden om asielzoekers op te vangen. Het gaat om een juridische stok achter de deur waarmee gemeenten in het uiterste geval kunnen worden gedwongen om mee te werken.
