De gemeenteraadsleden vormen de gemeenteraad en de burgemeester en de schepenen vormen het gemeentecollege. In Nederland bestaat het gemeentebestuur uit de raaden het college van burgemeester en wethouders.
In de eerste plaats is de gemeenteraad bevoegd om alles te regelen wat van gemeentelijk belang is. Daarnaast moet de gemeenteraad beraadslagen over elk onderwerp van algemeen belang dat door de hogere overheid wordt opgedragen (bv. toezicht over de kerkfabrieken, erkenning van buurtwegen).
De organisatie. Elke gemeente heeft een gemeenteraad, een burgemeester en een college van burgemeester en wethouders (B en W). Een belangrijke taak van de gemeenteraad is om het college te controleren. Het college moet op zijn beurt verantwoording afleggen aan de gemeenteraad.
De burgemeester vormt samen met de wethouders het dagelijks bestuur van de gemeente. De burgemeester heeft eigen taken en bevoegdheden en is voorzitter van de gemeenteraad.
De gemeenteraad is de lokale volksvertegenwoordiging. Raadsleden laten de problemen, wensen en ideeën uit de samenleving doorklinken in beleid. Formeel zijn ze de opdrachtgever van het college van burgemeester en wethouders.
Raadsleden verdienen dit jaar minimaal 1081 euro per maand. In de grootste gemeenten loopt dit bedrag op tot zo'n 2650 euro per maand. Dat blijkt uit een analyse van LocalFocus/ANP op basis van gegevens van het statistiekbureau CBS en de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden.
De burgemeester wordt op grond van de Gemeentewet na de aanbeveling door de gemeenteraad benoemd door de Kroon (bij Koninklijk besluit) en kan ook worden ontslagen bij koninklijk besluit.
Een gemeenteraad is het gekozen vertegenwoordigende lichaam in de gemeente en daarvan tevens het hoogste bestuurlijke orgaan. De raad stelt het beleid van de gemeente vast en controleert het dagelijks bestuur: het college van burgemeester en wethouders .
Aan het hoofd van de gemeentelijke organisatie staat de gemeentesecretaris. De gemeentesecretaris heeft de leiding over de ambtenaren en vormt de verbinding tussen het college van B en W en het ambtelijk apparaat.
Een raadslid houdt zich bezig met vaststellen van beleid op hoofdlijnen en ziet toe op een goede uitvoering van het beleid. De wethouders worden vervolgens door de gemeenteraad benoemd. De raad is geheel vrij in haar keuze voor een wethouder.
Politieke ambtsdragers zijn de mensen die het land, de provincies, waterschappen en gemeenten besturen. Denk aan ministers, burgemeesters, wethouders en gedeputeerden van provincies. Politieke ambtsdragers zijn geen 'gewone' werknemers of ambtenaren.
De gemeente (openbaar lichaam/publiekrechtelijk rechtspersoon) bestaat uit drie bestuursorganen: de gemeenteraad, het college en de burgemeester. De burgemeester kan als bestuursorgaan namens de rechtspersoon gemeente (openbaar lichaam) optreden.
Voor overheidslichamen - zoals een gemeente, provincie of waterschap - is in de wet geregeld wie het overheidslichaam mag vertegenwoordigen. Zo bepaalt de wet dat de gemeente wordt vertegenwoordigd door de burgemeester en de provincie door de commissaris van de Koning.
Kandidaatstelling gebeurt meestal via een bestaande of nieuwe landelijke of lokale politieke partij. Bij sommige politieke partijen is het nodig om ongeveer een half jaar voor de gemeenteraadsverkiezingen te solliciteren en een gesprek aan te gaan met een kandidatencommissie, bij andere partijen word je gevraagd.
Meer dan zestienhonderd organisaties en instanties maken deel uit van de overheid. Daar horen de twaalf ministeries bij, de twaalf provincies en de 380 gemeenten. Maar ook zelfstandige bestuursorganen zoals de Huurcommissie horen tot de overheid.
Taken raadsleden
Ieder gemeenteraadslid is een volksvertegenwoordiger. Een lid van de gemeenteraad moet dus goede contacten met de inwoners van de gemeente hebben.
De raad bestaat uit gekozen volksvertegenwoordigers. De burgemeester is voorzitter en zorgt voor een goed verloop van de vergadering. Een burgemeester is zelf geen lid van de gemeenteraad en mag dus niet stemmen of onderwerpen inbrengen, maar mag wel tijdens de vergadering aan de beraadslagingen deelnemen.
Een wethouder is een door de gemeenteraad gekozen lid van het dagelijks bestuur van een gemeente. De wethouders vormen met de burgemeester het college van burgemeester en wethouders (B&W). De burgemeester is voorzitter van B&W.
De gemeenteraad is het hoogste bestuursorgaan in de gemeente. De leden van de gemeenteraad (raadsleden) nemen alle beslissingen die voor de gemeente van belang zijn. Bijvoorbeeld over onderwijs, nieuwbouw of de hoogte van de belastingen.
Op landelijk niveau kunnen ministers geen deel uitmaken van de volksvertegenwoordiging. De Nederlandse gemeenteraden worden om de vier jaar gekozen. Ze worden bijgestaan door een raadsgriffier. Ook de functie van raadsgriffier is ingevoerd door de Wet dualisering gemeentebestuur.
Het algemeen principe is dat de raadsvergaderingen openbaar zijn. Publiek is dus steeds welkom, behalve in welbepaalde uitzonderlijke gevallen, waarbij de raad toch achter gesloten deuren moet vergaderen. Een besloten vergadering vindt plaats: Bij de bespreking van aangelegenheden die de persoonlijke levenssfeer raken.
Een raadslid is gemiddeld tussen de 16 en de 20 uur per week kwijt met het raadswerk. In die uren doet een raadslid een hoop verschillende dingen. Het belangrijkste is natuurlijk de raadsvergadering zelf. Deze duurt vaak een hele avond, maar is wel maar één keer per maand in de meeste gemeenten.
Toelichting salaris Wethouder – Het salaris van een Wethouder is afhankelijk van de grootte van de gemeente en ligt tussen de €1561 en €9098 bruto per maand. Een Wethouder kan aanspraak maken op een eenmalige uitkering, een vakantie-uitkering en een eindejaarsuitkering.
Per maand is dit een netto vergoeding van €416,55! De burgemeesters die in deze grote gemeentes werken hebben daarnaast vaak een auto met chauffeur. Als we dit loon berekenen per uur, ervan uitgaande dat de burgemeester ongeveer 65 uur per week werkt, 48 weken in het jaar.
