Bij het strategisch lezen wordt uitgegaan van twaalf leesstrategieen die expliciet worden aangeleerd. Strategisch spellen hanteert vijf spellingscategorieen: hoor-, lijkt-op-, regel-, weet- en leer- en opzoekcategorie. Voor elke strategie zijn werkbladen ontwikkeld.
Om ze gemakkelijk te kunnen onthouden, worden de belangrijkste leesstrategieën vaak aangeduid als de '4 V's van begrijpend lezen': voorkennis, voorspellen, visualiseren, vragenstellen.
De tekst centraal zetten met Close Reading
Leerlingen lezen de tekst dan meerdere keren, maar doen dat steeds met een ander doel. Zo leren ze teksten echt te doorgronden. Op die manier ervaren leerlingen dat ze een ingewikkelde tekst kunnen begrijpen en met allerlei teksten kunnen omgaan. Ook met die van andere vakken.
Begrijpend lezen is een heel belangrijk schoolvak. Bij begrijpend lezen gaat het om het verwerken van informatie uit een tekst. Begrijpen wat je leest, is de essentie van lezen en leren. Tijdens het vak begrijpend lezen, leert jouw kind hoe hij leesstrategieën kan toepassen.
Niet genoeg kennis van specifieke begrippen gebruikt bij begrijpend lezen. Overschatting eigen geheugen. Hoofdzaken/bijzaken onderscheiden is moeilijk. Tussen de regels door lezen is moeilijk.
Close Reading is een manier van lezen waarbij leerlingen een uitdagende tekst meerdere malen lezen, steeds met een ander leesdoel. Het doel van Close Reading is dat kinderen de tekst goed begrijpen en erachter komen wat de schrijver met de tekst wil vertellen. Daarvoor gaan ze actief met de tekst aan de slag.
Een tekst kan je op verschillende manieren lezen: globaal, zoekend, precies of oriënterend. Welke strategie je kiest hangt af van het doel waarmee je de tekst gaat lezen.
Een leesstrategie is een hulpmiddel dat de lezer kan inzetten om de tekst te begrijpen. Bij begrijpend lezen leren leerlingen strategieën hanteren die ze vóór, tijdens of na het lezen kunnen toepassen. De volgende strategieën blijken essentieel voor een goed verlopend leesproces (Aarnoutse & Verhoeven, 2003):
Kortom, kritisch lezen houdt in dat je een extra (mentale) stap zet na het begrijpen van de tekst, zodat je in staat bent de tekst te evalueren, conclusies te trekken en gevolgtrekkingen te maken.
Verkennend lezen. Bij het verkennend lezen van een boek of artikel lees je op een systematische manier specifieke delen van de tekst. Op basis hiervan maak je een voorstelling van het specifieke onderwerp (inclusief afbakening naar tijd en plaats), de vraagstelling en de hoofdgedachte.
Oriënterend lezen wordt ook wel globaal lezen of zoekend lezen genoemd, omdat je je een indruk vormt van de tekst en op zoek gaat naar de structuur. In de praktijk is deze techniek vooral handig voor een eerste kennismaking met de tekst.
Dat komt onder andere door het ontbreken van drie dingen, namelijk: een samenhangend leesbeleid, een rijk boekenaanbod en een leescultuur op school. Leraren hebben daar invloed op en die begint bij hun eigen leesgedrag.
LIST staat voor LeesInterventie-project voor Scholen met een Totaalaanpak. Bij het aanvankelijk lezen wordt gewerkt met een programma waarin naast instructie van letters en leeshandeling, van het begin af aan functionele en motiverende lees- en schrijfopdrachten onderdeel uitmaken.
(bijvoeglijk naamwoord) [soc.] innig, hecht, intiem - Ze waren hun hele leven intiem.
Rijke teksten zijn authentieke teksten over levensechte, herkenbare thema's. Ze hebben een duidelijke structuur, origineel taalgebruik en een gevarieerde woordenschat: in de tekst komen zowel frequent als minder frequent gebruikte woorden voor.
Begrijpend lezen
Vaak kost het technisch lezen leerlingen met dyslexie al zo veel cognitieve belasting, dat ze geen ruimte meer hebben om tot begrip te komen en de juiste leesstrategieën in te zetten. Voor hen is het dus extra belangrijk om goede begrijpend leesstrategieën in te zetten om wel tot tekstbegrip te komen.
Hoe oefen je dan het beste? Oefen begrijpend lezen eerst mondeling. Lees de tekst voor, lees de antwoorden voor en laat dan de vraag beantwoorden. Ook zwakke lezers moeten wennen aan het zelf lezen van tekst en vragen, dus laat ze zelf nazoeken in de tekst, maar help eventueel wel met het goede stuk tekst aanwijzen.
Analfabetisme of ongeletterdheid slaat op mensen die de vaardigheid in lezen, spellen en schrijven niet of niet in voldoende mate beheersen. Dergelijke mensen heten analfabeten of ongeletterden. In het Nederlands wordt onderscheid gemaakt tussen analfabeten en laaggeletterden.
