Door uitzaaiingen op het buikvlies ontstaat uiteindelijk vocht in de buik. Het vocht heet ook wel ascites. Door het vocht wordt de buik soms dik en kun je pijn krijgen. Ook kan je ontlasting veranderen.
Als de ziekte zich uitbreidt, ontstaat er meestal een vochtophoping in de buik waardoor de buikomtrek toeneemt (ascites). De druk die de buikvliesknobbels geven, leidt ook vaak tot een verstopping in de dunne of de dikke darm. Door die obstructie gaan patiënten braken en blijft de ontlasting uit.
Ook mensen met uitzaaiingen op het buikvlies waarvan de oorspronkelijke tumor niet kan worden gevonden, leven gemiddeld nog maar zes weken. Bij maagkanker is dit iets langer (gemiddeld 4,5 maanden), maar in alle drie de gevallen is behandeling tot dusver niet mogelijk.
Mogelijke klachten bij uitzaaiingen zijn: botpijn, misselijkheid, hoofdpijn, benauwdheid en vermoeidheid. Bij uitzaaiingen zijn er behandelingen mogelijk die uw leven verlengen en klachten verminderen, bijvoorbeeld bestraling tegen pijn.
Bij uitgezaaide kanker is genezing meestal niet meer mogelijk. Dit heeft effect op de overleving. Bij mensen met uitzaaiingen is de gemiddelde overleving na 5 jaar ongeveer 15%. Bij mensen met kanker zonder uitzaaiingen is de overleving na 5 jaar een stuk hoger: 75%.
Bij uitgezaaide borstkanker kan de arts bloedonderzoek doen naar tumormarkers. Tumormarkers zijn meestal eiwitten. Ze worden gemeten in het bloed. De kankercellen kunnen zelf tumormarkers maken.
Uitzaaiingen kunnen al bij de eerste diagnose aanwezig zijn, maar ook pas jaren later ontstaan. Als kankercellen losraken van de tumor, worden ze via het bloed of lymfebanen, of via beide, naar andere organen verspreid.
Als u in verschillende organen uitzaaiingen heeft, kunt u meestal niet genezen. U kunt ook kiezen om geen behandeling te krijgen die kans geeft om te genezen. U kunt dan wel behandelingen krijgen tegen uw klachten.
Bij een tumor in de buik zijn de eerste symptomen vaak een vol gevoel, darmklachten of een opgezette buik. Een andere aanwijzing zijn pijnklachten. U kunt pijn hebben doordat de tumor in een orgaan groeit of daar tegenaan drukt. Of doordat de tumor op een zenuw of bloedvat drukt.
Aangrenzende ruimten. Achter de intraperitoneale ruimte vinden we de retroperitoneale ruimte. Het retroperitoneum bevat de nieren, de bijnieren, de twaalfvingerige darm (duodenum), de twee verticale gedeelten van de dikke darm (colon ascendens en colon descendens) en de kop van de alvleesklier.
Het buikvlies is een dun vlies dat aan de binnenkant van de buikholte en om de organen in de buik zit, bijvoorbeeld om de maag, de lever en de darmen. De medische term voor buikvlies is peritoneum.
Bij sommige mensen ontstaat er na het afvallen een grote vetrol op de onderbuik, dit wordt ook wel vetschort genoemd. Het kan in weg zitten bij het bewegen of simpelweg problemen geven wanneer u kleding wilt kopen.
Een CA 125-gehalte hoger dan 35 kan een aanwijzing zijn voor eierstokkanker. Het kan ook iets zeggen over de grootte van een tumor en of er wel of geen uitzaaiingen zijn. Maar een zwangerschap of een ontsteking kan ook een verhoogd CA 125-gehalte geven.
Chemotherapie na de operatie kan het risico op uitzaaiingen met ongeveer de helft verminderen. Het risico op uitzaaiingen wordt ingeschat op basis van de kenmerken van de tumor en je leeftijd. Bij sommige soorten borstkanker kan een genprofieltest soms helpen om het risico op uitzaaiingen te voorspellen.
Hoe worden uitzaaiingen ontdekt? Naar uitzaaiingen wordt gewoonlijk niet systematisch gezocht. Meestal worden uitzaaiingen ontdekt door klachten zoals pijn (botpijn, pijn in de borst, ochtendhoofdpijn), benauwdheid, kortademigheid en/of misselijkheid.
Bij uitzaaiingen kan chemotherapie soms helpen om de ziekte te remmen en klachten te verminderen. Het doel van de behandeling is dan om langer te leven met goede kwaliteit van leven. Meestal krijg je 4 kuren. Tussen de kuren zit een rustperiode van 3 weken.
De weerkaatsing (echo) van de golven maakt organen en weefsels zichtbaar op een beeldscherm. Zo kan de arts de organen in het lichaam beoordelen en een mogelijke tumor en/of uitzaaiingen zien.
Een opgezette lever en (vage) buikpijn. Misselijkheid en braken. Verminderde eetlust. Onverklaarbaar gewichtsverlies.
Terwijl de tafel verschuift, maakt de CT-scan een aantal foto's. Op een foto is telkens een ander stukje van het orgaan of weefsel afgebeeld. Deze foto's maken een tumor en eventuele uitzaaiingen zichtbaar. Ze laten ook zien hoe groot de tumor is en welke vorm deze heeft.
Om te onderzoeken of er uitzaaiingen in de wervels zijn, krijg je meestal een MRI-scan. En soms ook een CT-scan. Op deze scans zijn de wervels en eventuele uitzaaiingen goed te zien.
De arts kan longuitzaaiingen ontdekken doordat op een röntgenfoto afwijkingen zijn te zien. Een röntgenfoto van de longen kan horen bij standaardonderzoek na de diagnose kanker. Dit onderzoek gebruikt de arts om vast te stellen of er uitzaaiingen zijn.
Het buikvlies is een glinsterend vlies dat alle buikorganen bedekt. Het scheidt het buikvocht af, dat toelaat dat de darmen vlot over elkaar glijden tijdens het voortstuwen van het voedsel. Het oppervlak is even groot als het huidoppervlak, 2 m².
Uitzaaiingen later in het ziektetraject
Van de patiënten met niet-uitgezaaide dikkedarmkanker ontwikkelt ongeveer één op de acht binnen drie jaar na behandeling voor niet-uitgezaaide kanker alsnog uitzaaiingen naar andere organen (zie tabel).
Hoe snel groeit een tumor in de darmen? Hoe snel een tumor groeit hangt af van de situatie. Over het algemeen kan het wel tot wel 5 jaar duren voordat darmkanker voor klachten zorgt en/of gaat ontwikkelen. Uit onderzoek wordt geadviseerd om elke 2 jaar een ontlastingstest te doen.
