De gemiddelde leeftijd waarop mensen een burn-out krijgen is gekelderd van 50 naar 32 jaar. Wat is er gebeurd met de jongeren van nu? 30 is het nieuwe 20, wordt wel eens gezegd. Maar als het om carrières gaat, lijkt 30 het nieuwe 50 te zijn.
Jongeren tussen de 12 en 25 jaar ervaren het vaakst stress van hun drukke leven en van hun school of studie8). Ook over hun toekomst maken veel jongeren zich weleens druk. Tieners hebben naar verhouding vaker stress van school of studie, jongvolwassenen vaker van een te druk leven en hun toekomst.
De onderwijssector staat bovenaan als we kijken naar het percentage medewerkers met een burn-out. De industriële sector komt op twee.
In principe kan iedereen een burn-out krijgen. De mensen met dit probleem zijn echter vaak getalenteerd, enthousiast en gemotiveerd. Jouw meest betrokken, geëngageerde en hardwerkende mensen lopen dus het grootste risico op een burn-out.
Vaak duurt het herstel ongeveer een jaar, maar je kan ook langer last houden van een burn-out. Zo kan het herstel ook een paar jaar duren. Bij een actieve aanpak van een burn-out is de kans dat je sneller herstelt groter. Het kan zijn dat je dan na enkele maanden voorzichtig weer wat bezigheden kan oppakken.
Alles is urgent, je ziet niet altijd helder meer waar de prioriteiten liggen en je blijft maar doorgaan. Je zit in de over-drive en bent constant aan het doen. Je bent ervan overtuigd dat je tijd te kort komt en onmisbaar bent. Me-time inplannen, een dag vrij nemen of taken aan iemand anders geven….
Er wordt uiteindelijk meer cortisol aangemaakt, wat in een neerwaartse spiraal ervoor zorgt dat de stress alleen maar vermeerdert. Het gaat zichzelf in stand houden en wordt niet meer doorbroken. Het brein bestaat, even globaal gezien, uit de neocortex en het limbisch systeem.
Om te herstellen van een burn-out is een actieve aanpak nodig. Een burn-out gaat niet vanzelf over. Vaak is professionele hulp noodzakelijk. Zoek tijdig hulp, anders kunnen stressklachten verergeren.
Als je 'op het randje' zit ofwel tegen overspannenheid aanloopt, dan kun je dat merken aan (een greep uit de vele signalen, reacties en symptomen): Op het werk voel je je onrustig en gejaagd en je bent snel geïrriteerd. Je hebt het gevoel dat het nooit ophoudt.
De eerste herstelfase duurt gemiddeld 3 weken, de tweede 3 tot 6 weken en de derde 6 weken. In totaal ben je dus al snel 12 tot 15 weken bezig om te herstellen. Belangrijk om op te merken is dat de totale herstelduur per persoon sterk kan verschillen.
Veel jonge werknemers zitten 'vast' in een baan die niet voldoet aan hun verwachtingen. Steeds meer jongeren hebben daarom last van stress. Met grote gevolgen: ziekteverzuim, fysieke klachten en een groeiend aantal burn-outs onder 20 tot 30-jarigen.
Eigenlijk maakt het niet uit welke sport je doet om van je burn-out af te komen. Het is vooral belangrijk dat je iets doet wat je leuk vindt. Dat is veel makkelijker vol te houden. Je kunt gaan wandelen, hardlopen, fietsen, zwemmen of welke sport dan ook.
Een burn-out hoeft dus niet aan één situatie of gebeurtenis te liggen. Situaties kunnen zich opstapelen. Iedereen kan een burn-out krijgen.
“Chronische stress maakt dus niet alleen dat je er ouder uitziet, het leidt ook tot vroegtijdige aftakeling. Verzwakte vitaliteit, verminderde weerstand, verhoogde kans op ouderdomskwalen zoals hoge bloeddruk, hartaanval en ook een verhoogde sterftekans.”
Ruim 17% van de werknemers ervaart burn-outklachten
In totaal zijn dat 1,2 miljoen werknemers. Slechts een fractie van de werknemers met burn-outklachten ontwikkelt ook daadwerkelijk een burn-out.
Grieken en Italianen zijn het meest 'gestresst', terwijl Nederlanders en Denen zich relatief veel zorgen maken.
Eet op vaste tijden, ga dingen doen, wissel dat af met voldoende rust en bouw regelmatig momenten voor ontspanning in. Van een boek lezen, naar muziek luisteren, sporten, tijd voor familie en vrienden nemen, je hobby oppakken enzovoort. Plan zeker je agenda niet te vol, maar houd ruimte voor rust en ontspanning.
Het verschil tussen overspannenheid en een burn-out is het tweede kantelpunt. Je lichaam kan de overlevingsmodus lang volhouden. Bij het tweede kantelpunt geeft je lichaam het op en lukt het eenvoudigweg niet meer om te functioneren.
Gemiddeld duurt een burn-out negen maanden, dit wil zeggen, je bent negen maanden op ziekenkas. Van je burn-out af raken kan echter jaren duren. Het gaat hier om gemiddelden. Dit betekent dat er werknemers zijn die na een maand gaan werken en dat er mensen zijn die drie jaar van hun job weg blijven.
Naast psychische klachten zoals concentratie- en geheugenproblemen, heeft de persoon met burn-out lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, rugpijn, spierpijn en slaapstoornissen.
Als je last hebt van langdurige stress, worden de hormonen adrenaline en cortisol aangemaakt. Deze hormonen zorgen ervoor, dat je lichaam in een staat van paraatheid komt. Je hersenen krijgen door deze overactiviteit geen rust, waardoor je ook niet goed slaapt.
Stress zorgt ervoor dat je spieren zich aanspannen. Het bindweefsel om je spieren gaat daardoor strakker om de spieren heen te gaan zitten waardoor je spieren niet meer optimaal kunnen bewegen. Ze zitten als het ware “gevangen” in het bindweefsel. De spieren reageren hier vervolgens op door nog meer aan te spannen.
Je spieren moeten zich weer ontspannen, je ademhaling moet zich weer verplaatsen van je borst naar je buik en je hartslag moet weer naar beneden gaan.
Toch is er een duidelijk verschil: Een depressie richt zich op meerdere aspecten, beïnvloed sneller verschillende levensgebieden en kenmerkt zich door deprimerende gedachten. Een burn-out kenmerkt zich door een uitgeblust gevoel, vermoeidheid, prikkelbaarheid en is vaak werkgerelateerd.
Het onderwijs staat bovenaan in het rijtje burn-out-klachten met 20,2 procent van de werknemers, gevolgd door de industrie met 15,7 procent en niet ver daarachter gezondheid en welzijn met 15,1 procent.
