De mate waarin hout uitzet en krimpt hangt grotendeels af van de houtsoort. Over het algemeen is er een tangens krimping van 8 tot 10 procent, een radiale krimping van 4 tot 5 procent en haast geen verandering in de lengte.
In tegenstelling tot kunststof en metaal zet hout niet uit onder invloed van warmte. Constructies die onder wisselende temperaturen maatvast moeten blijven worden dan ook vaak van hout gemaakt. Als hout droogt dan krimpt het. Maar het krimpt niet regelmatig.
Hout zet uit en krimpt onder invloed van het toe- of afnemen van de luchtvochtigheid. Dit geldt voor alle soorten hout in meer of mindere mate; massief eikenhout, multiplank, grenen, visgraat, buitenparket… Meestal is dit geen probleem en zullen de verschillende legmethoden deze werking prima opvangen.
Populier bijvoorbeeld kan meer dan 200% water bevatten! Dat wil zeggen dat als de volumieke massa bij volledig droge toestand 400 kg bedraagt, het hout in natte toestand bijna 1200 kg weegt! Bij de overgang van natte naar droge toestand kan een grote hoeveelheid water worden onttrokken aan het hout.
Onder het 'werken' van hout verstaan we het krimpen en zwellen van luchtdroog hout als gevolg van normale veranderingen in de relatieve vochtigheid. Wanneer het hout vanaf het vezelverzadigingspunt nog meer vocht kwijtraakt moet dit dus uit de celwanden komen, waardoor deze gaan vervormen. Het hout gaat dan krimpen.
Dat te nat hout slecht brandt komt omdat het verdampen van de groeisappen heel veel energie kost. Stookhout hoeft maar 20% te nat te zijn om 50% van de calorische waarde te verliezen. Met nat hout wordt het dus erg lastig om de kachel goed te laten branden.
Bij nat weer zet hout uit doordat het vocht opneemt. In de zomer droogt het hout en gaat het weer krimpen. Aangezien buitentoepassingen onderhevig zijn aan het weer, zal hout blijven uitzetten en krimpen.
Hoelang het hout precies moet drogen hangt af van het vochtgehalte bij het begin, het soort hout, het weer en de stukgrootte. Gekliefd hout in standaardmaat droogt tot ongeveer 28% in één jaar en tot onder de 20% bij twee jaar drogen.
Hardhout. De meest duurzame houtsoort is hardhout. Deze houtsoort is dus het best bestand tegen vocht, zonder dat het behandeld hoeft te worden, en gaat wel meer dan 25 jaar lang mee. * Bij Hout en Bouwmaterialen vindt u daarom onder andere een ruim assortiment aan palen en balken van hardhout.
Verwijder waterkringen van hout met zout en water. In een kommetje maakt u een mengsel van één theelepel zout en één eetlepel water, en dit brengt u met een schone doek aan op het hout. Wrijf hier voorzichtig overheen, net zolang totdat de watervlekken volledig verdwenen zijn.
Hout droogt ongeveer 1 cm per kant per jaar. Deze planken hebben zeker 1,5 jaar nodig om natuurlijk droog te worden. Natuurlijk gedroogd hout leent zich goed voor stoombuigen en minder goed om meubels te maken. Er kunnen wel meubels van worden gemaakt.
Ventileren van je huis
Het is belangrijk om je huis te ventileren om zo het krimpen of uitzetten van hout tegen te gaan. Ventileren is wat anders dan luchten. Zet nooit de mechanische ventilatie uit. Heb je geen mechanische ventilatie?
Brandduur per houtsoort
Elzenhout - circa 1 tot 1,5 uur per blok. Berkenhout - circa 1 tot 1,5 uur per blok. Essenhout - circa 1,5 tot 2 uur per blok. Beukenhout - circa 1,5 tot 2 uur per blok.
Het brandhout mag een vochtigheidspercentage hebben tot maximaal 20 procent. Vers gekapt hout heeft een vochtigheidsgehalte van ongeveer 50 procent. Na een jaar drogen daalt dit tot ongeveer 28 procent en na 2 tot 3 jaar drogen heeft het hout het geschikte vochtigheidspercentage van 20 procent of minder.
Hout met 20% vocht is droog genoeg om te stoken. Vers hout bevat 80% vocht en dat moet er eerst uitdrogen. Want nat hout geeft veel minder energie en warmte. Het drogen duurt 1 tot 2,5 jaar.
Eikenhout. Eikenhout wordt het meest in Nederland gestookt. Eikenhout is een harde houtsoort dat langzaam brandt, weinig rookt en een onrustige vlam heeft. Dit heerlijke ruikende brandhout is uitstekend geschikt voor grote haarden en kachels boven de 10 kWh.
Hout is een ademend materiaal dat vocht uitwisselt met de omgeving. Deze eigenschap heeft zowel een heel positieve als een negatieve zijde: hout draagt van nature bij aan een prettiger binnenmilieu, maar onder invloed van vochtwisselingen kan het ook krimpen en zwellen.
Een lak, transparante beits of vernis geven het hout oppervlakte-bescherming. Deze moeten vaker herhaald worden omdat ze maar een dunne beschermlaag geven en sneller afslijten. Een diepere waterafstotende behandeling met nanotechnologie zorgt ervoor dat de poriën van het hout worden afgesloten worden voor vocht.
Gebruik onbehandeld vurenhout niet voor toepassingen in de grond. Wanneer deze houtsoort in wisselend contact staat met vocht, zal het hout (zelfs geïmpregneerd vuren) snel aangetast worden. Liggende vurenhouten onderdelen, zoals vloeren of dorpels, zult u extra goed moeten beschermen tegen vocht.
Dit kan eigenlijk niet, brandhout dat eenmaal droog is zal door regen bijna geen vocht meer opnemen. Wel zal de buitenkant van het hout (schors) nat worden, dit is echter na een paar droge dagen weer verdwenen. Uiteraard geldt ook hier, “wat er niet aan komt hoeft er ook niet meer af”.
Stook alleen droog, onbehandeld hout.
U herkent droog hout aan scheuren en loszittende schors. Het stoken van nat hout zorgt voor onvolledige verbranding. Bovendien geeft nat hout veel minder warmte en leidt het stoken van nat hout eerder tot roetaanslag en schoorsteenbranden.
Zo is beukenhout een houtsoort dat relatief veel krimpt tijdens de droging. Dit is dus een houtsoort dat veel kan gaan werken. Daarentegen is taekhout een houtsoort dat het minste krimpt tijdens de droging. Taekhout wordt dan ook een “stabiele” houtsoort genoemd.
Het krom trekken van planken gebeurt voornamelijk bij warm weer als de plank te snel droogt (voornamelijk bij AD hout). Hoe kleiner de kopmaat des te sneller deze zal kromtrekken.
Pokhout is een klassieke, tropische houtsoort, die van groot historisch belang is. Het is een van de zwaarste houtsoorten die verhandeld worden: pokhout hoort tot de (vele) houtsoorten die niet drijven in het water.
