Het advies van de USDA, de Amerikaanse warendienst, is als volgt. De binnenkant van het vlees mag grijsbruin zijn, maar als de rest van het vlees is verkleurd, is het niet meer veilig om te eten. Dan is het misschien al begonnen met rotten.
Doe het pakje gehakt open en hou het onder je neus. Bah, vies? Dan gooi je het meteen weg. Ruik je niet meteen iets afwijkends, dan is het misschien nog niet bedorven en kun je het in sommige gevallen nog gebruiken.
Gehakt verkleurt door het oxidatieproces wanneer het in contact komt met lucht. Een natuurlijk proces dat dus geen invloed heeft op de kwaliteit van het vlees. Hoogst waarschijnlijk zat er in dat geval een kleine fit in de verpakking van het vlees. Maar het is dus nog wel perfect bruikbaar.
Dus is het veilig om te eten? Ook al ziet de kleur van vlees er minder appetijtelijk uit, het betekent niet dat je het daarom moet weggooien. Zolang je het maar naar behoren bewaart, in de koelkast of diepvries, én het opeet binnen een veilige periode, dan is er geen vuiltje aan de lucht.
Is de datum verstreken? Gooi het gehakt dan weg.
Gehakt hoort gewoon te ruiken naar vers vlees, punt. Hoe vers vlees ruikt? Dat is moeilijk te omschrijven en meer een kwestie van ervaring. De lucht van vers vlees is zeker niet echt onprettig te noemen.
Doorgaans kan je vlees 2 dagen in de koelkast houden, al laat je gehakt en samengestelde producten zoals blinde vinken liefst maar 1 dagje liggen. Krijg je het vlees niet op tijd op? Maak het klaar. In de gebakken of gebraden vorm blijft het 3 tot 4 dagen goed.
(Bruin worden van het vlees tijdens het bakken is eigenlijk het karamelliseren van suikers en eiwitten in het vlees.) Als het vlees rondom bruin aangebraden is moet je het vuur/warmtebron temperen en eventueel een deksel op de pan doen, zodat het vocht niet te snel verdampt en het vlees ook sneller gaart.
En vlees moet niet 'stroperig' zijn. Eventuele vetdooradering (marmering) of vetrandjes moeten mooi wit zijn en niet te veel vergeeld wit. Ook dat ziet er al niet zo fraai uit (zweterig). Als vlees nog 'aan het been' zit, is dat op zich heel mooi, maar het kan iets sneller bederven.
Gehakt is rood vlees, omdat het vlees is van zoogdieren. Het kan zijn dat de kleur van gehakt niet per se helemaal aan verwachting van de kleur rood voldoet, maar het is rood vlees. Het gaat meer om van welk dier het vlees afkomstig is in plaats van welke kleur het daadwerkelijk heeft.
Bij producten met een 'Te gebruiken tot'-datum (zoals verse vis en vers vlees) geldt: is het over de datum, gooi het dan weg. Ook als de verpakking nog dicht is.
Voor kip en vlees zoals gehakt, hamburgers en worst geldt: verhit het door en door voordat je het opeet. Daarmee voorkom je een voedselinfectie. Een uitzondering: vlees uit 1 stuk van runderen en varkens (varkenshaas, biefstuk, rosbief) kun je rosé eten. Maar ook bij dit vlees is doorbakken de meest veilige keuze.
Bij sommige soorten vlees, dat niet goed doorbakken wordt loopt u het risico op vervelende klachten zoals buikpijn, diarree en overgeven. Dit wordt veroorzaakt door bacteriën als e. coli, salmonella en campylobacter of bepaalde parasieten. Vooral bij gemalen vlees is dat het geval.
Vlees bederft snel door bacteriën, koekjes pas na lange tijd door schimmels. Gepasteuriseerde melk is enkele dagen koel te bewaren en gesteriliseerde melk maanden buiten de koelkast. Elk product heeft zijn eigen micro-organismen die uiteindelijk kunnen gaan groeien.
Stap 2: kijk ernaar – Vers gehakt is mooi roze, maar dat gehakt een ander kleurtje krijg – wat bruinig of een beetje grijs – wil niet altijd zeggen dat het slecht is geworden. Wél een alarmsignaal is wanneer het gehakt een groenig kleurtje heeft: de vuilnisbak is de enige plek waar groen gehakt hoort te zijn.
Op zich is er geen groot gevaar voor de volksgezondheid, maar het FAVV raadt af om rauw gehakt te eten. "We raden dat eigenlijk altijd af. Rauw gehakt bevat altijd bacteriën. Met de huidige problematiek kan het aantal bacteriën nog hoger liggen.
Open verpakkingen vers (of ontdooid) rund- of varkensvlees kun je maximaal twee dagen in de koelkast bewaren. Een open verpakking rauw gemalen vlees, zoals gehakt, hamburger of slavink, kun je maar één dag bewaren in de koelkast.
Rauw gehakt invriezen: rauw gehakt blijft ongeveer 2 maanden houdbaar in de vriezer.
Stoofvlees en grotere stukken vlees, zoals rosbief of rollades, kan je 1 à 2 dagen in de koelkast bewaren. Vacuüm verpakt vlees kan je langer in de koelkast bewaren, soms wel 1 tot 2 weken.
Bij het bewerkingsproces van vlees en vis wordt vaak water toegevoegd. Dit gebeurt als technologisch hulpmiddel om indroogverliezen te compenseren, producten te marineren of sappiger te maken, maar ook om het rendement te verbeteren.
Als het ontdooien in de koelkast plaatsvindt kan het gehakt 1 dag bewaard worden. Als het gehakt buiten de koelkast bijvoorbeeld in de magnetron of in lauw water ontdooit moet het dezelfde dag bereid worden. Als het gehakt in de koelkast ontdooid is, kan het opnieuw ingevroren worden.
Bewaartijd ingevroren kalfsvlees, varkensvlees, lamsvlees: maximaal 3 maanden. Bewaartijd ingevroren gehakt: 2 maanden. Bewaartijd ingevroren bereid vlees: 2 – 3 maanden. De ideale bewaartemperatuur voor vlees in de vriezer is -18 graden Celsius of lager.
