Je wokt op een hoge temperatuur: je olie moet zuiver zijn en een hoog rookpunt (de temperatuur waarop je olie begint te roken of branden) hebben. Slaolie is hiervoor niet geschikt, maar zuivere olijfolie, arachideolie, maïsolie en zonnebloemolie wél. Wokken is een gezonde manier van koken.
Voor het bakken kan je gewone olijfolie, zonnebloemolie, arachideolie, kokosolie, druivenpitolie en koolzaadolie gebruiken. Voor roerbakken en frituren kan je rijstolie en kokosolie gebruiken (of speciale wokolie). Voor koude bereiding hangt het van je voorkeur af wat je wilt gebruiken.
Pas op met het verhitten van olie
Het kan zelfs ongezond zijn omdat er kankerverwekkende stoffen kunnen ontstaan. Deze worden PAK's genoemd: polycyclische aromatische koolwaterstoffen. Bak, braad, wok of frituur bij voorkeur in gewone (goedkope) olijfolie, arachideolie, zonnebloemolie of maïsolie.
Extra vierge olijfolie is minder geschikt voor verhitten bij hele hoge temperaturen voor langere tijd. De smaak gaat grotendeels verloren na verhitting. Ook kan deze olie boven de 180 graden ontbinden en kunnen ongezonde stoffen ontstaan. Zorg er bij de bereiding voor dat de olie niet begint te roken of te dampen.
Bakken in zonnebloemolie
Dat het rookpunt van zonnebloemolie op 227 graden Celsius zit is een voordeel ten opzichte van olijfolie. Toch wordt olijfolie verhitten aangeraden. Dit komt vooral door het feit dat zonnebloemolie relatief veel meervoudige onverzadigde vetten kent wanneer je dit vergelijkt met olijfolie.
Olijfolie kun je goed als vervanger van zonnebloemolie gebruiken. Voor het bakken en braden van bijvoorbeeld vlees of groenten raden we de gewone of Mild Olijfolie aan. Ook bij het bakken van een taart of cake kan olijfolie worden gebruikt, maar dit blijft niet onopgemerkt door de sterkere smaak van olijfolie.
Zonnebloemolie bevat duidelijk meer vitamine E dan olijfolie, wat de cellen, celwand, bloedbaan en weefsels beschermt. Ook bevat zonnebloemolie meer vitamine K, wat nodig is voor een goede bloedstolling. Olijfolie bevat dan weer meer omega 3-vetzuren, die beschermen tegen hart- en vaatziekten.
In gewone olijfolie kunt u rustig bakken en braden. Maar extra vierge olijfolie kunt u beter alleen gebruiken voor koude gerechten. Wanneer u 'extra vierge' olijfolie verhit, verbranden er stoffen die in de olie zitten. Dit is ongezond en op de lange termijn zelfs kankerverwekkend.
Extra vierge olijfolie verhitten kan tot 207 graden Celsius. Dan betekent dat je gemakkelijk kunt frituren in olijfolie (frituren doe je normaliter op 180 graden Celsius) en kunt bakken in olijfolie (wat je ook prima onder de 200 graden Celsius kunt doen).
Geraffineerde olijfolie: 199-243°C. Vierge olijfolie: 210°C. Extra vierge olijfolie met lage zuurtegraad, van goede kwaliteit: 207°C. Extra vierge olijfolie: 160-190°C.
Wokolie is een algemeen begrip voor de meestgebruikte olie tijdens het wokken. Elke soort olie die voor het wokken wordt gebruikt biedt andere kwaliteiten, waardoor niet elke olie kan worden bestempeld als even gezond. Voor een gezonde wokolie kies je avocado-olie, druivenpitolie of geraffineerde kokosolie.
Verhit een wokpan op een hoge temperatuur. Als waterdruppels op de bodem opspringen en snel verdampen, is de wok goed heet. Voeg 1 eetlepel olie toe met een neutrale smaak die je op hoge temperaturen kan verhitten. Denk aan zonnebloemolie of roerbakolie.
Vloeibaar vet (zoals olie en vloeibare bak- en braadproducten) heeft hierbij de voorkeur. Olie en vet bestaan altijd uit een combinatie van verzadigde en onverzadigde vetzuren. Vloeibaar vet bevat veel onverzadigde vetzuren die het 'slechte' LDL-cholesterolgehalte verlagen. Gezond vet dus!
De Extra Vierge-olijfolie van Bertolli krijgt de hoogste waardering in een smaaktest van AD. Ook de reguliere olijfolie van Monini scoort beter dan de huismerken van AH, Ekoplaza, Jumbo en Lidl.
"We noemen een olie gezond als die rijk is aan onverzadigde vetzuren. Oliesoorten met veel verzadigde vetten sorteren we in de categorie 'ongezond", legt hij uit. Hij raadt aan om vooral olijfolie, koolzaadolie en sojaboonolie te gebruiken. "Olijfolie is rijk aan enkelvoudige onverzadigde vetten", verduidelijkt Sollid.
Voor het frituren kan je het beste kiezen voor frituurvet of een plantaardige olie zoals zonnebloemolie of arachideolie. Deze oliën kunnen de hoge temperaturen prima aan.
Gebruik hiervoor een pure, geraffineerde olijfolie met een hoog rookpunt (210 °C). Pure olijfolie spat ook minder dan extra vierge olijfolie. Opgelet: gebruik geen extra vierge olijfolie om te frituren. Boven 180 °C vormen zich schadelijke stoffen in extra vierge olijfolie.
Ons antwoord is JA! De methode is simpel: Eerst de pan heet laten worden. Dan pas de olijfolie erin en direct de groenten of het vlees.
Het begint met het brandpunt/rookpunt van olijfolie
Wanneer olijfolie gaat roken, is dit een indicator dat de olijfolie tot een te hoge temperatuur is verhit en daardoor aan het 'aanbranden/verbranden' is. Dit is niet goed aangezien wanneer eten verbrandt, polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK's) vrijkomen.
Als je gaat wokken of frituren, kies dan het liefst een zonnebloemolie met een hoog gehalte oliezuur, mais -of pindaolie. Voor bak -en ovengerechten is de beste keus kokosolie, pindaolie, geraffineerde olijfolie, amandel – of sesamolie.
Olijfolie versus boter
Olijfolie is niet beter voor de lijn dan boter, maar wel beter voor de gezondheid. Oliën hebben namelijk als voordeel dat ze veel onverzadigde vetzuren bevatten. Die zijn goed voor je cholesterol: ze houden het slechte LDL-cholesterol laag en helpen zo hart- en vaatziekten voorkomen.
Olijfolie bevat inderdaad gezonde onverzadigde vetzuren. Maar olie heeft ook een nadeel: er zit verder weinig in, terwijl aan margarine en halvarine vitamine A en D is toegevoegd. Na de Tweede Wereldoorlog werd de boter zo duur dat arme gezinnen op goedkopere margarine overstapten.
Zo heb je niet per se zonnebloemolie nodig om te frituren of te bakken. Een veelgenoemde vervanger voor zonnebloemolie is arachideolie. Deze olie wordt uit pinda's gewonnen en smaakt daar ook een beetje naar. Verder zijn raapzaadolie, koolzaadolie, olijfolie (absoluut geen extra vierge) en maisolie goede alternatieven.
Olijfolie bevat veel onverzadigd vet. Dit vet is goed voor de gezondheid. Verder heeft olijfolie een hoog gehalte aan vitamine E. Problemen bij de productie van olijfolie zijn erosie, uitputting van waterbronnen en overmatig gebruik van bestrijdingsmiddelen.
Rijstolie heeft een hoger rookpunt dan andere oliën, wat betekent dat rijstolie gezonder is. Hiernaast bevat King Rijstolie een hoog gehalte aan Oryzanol, een antioxidant die o.a. het cholesterolgehalte in het bloed verlaagd.
