'Iets wat' en 'iets dat' zijn beide correct Nederlands. Welke vorm je kiest is in veel gevallen een kwestie van persoonlijke voorkeur. Sommige uitgeverijen bevelen 'iets wat' aan, omdat het woordje 'iets' onbepaaldheid uitdrukt. Daarbij past 'wat' beter dan 'dat'.
Die verwijst naar enkelvoudige de-woorden en meervoudige de-/het-woorden. Dat verwijst naar enkelvoudige het-woorden. Wat verwijst naar onbepaalde voornaamwoorden, overtreffende trappen, hele zinnen en een hoedanigheid.
Het betrekkelijk voornaamwoord dat wordt gebruikt om te verwijzen naar enkelvoudige het-woorden. In de spreektaal wordt, vooral in Nederland, ook wat gebruikt om te verwijzen naar enkelvoudige het-woorden, maar dat is niet voor iedereen aanvaardbaar. Heb jij het boek dat ik gekocht heb, al gelezen?
Zowel alles wat als alles dat is correct. Veel taalgebruikers hebben in combinatie met alles en al een voorkeur voor wat. Dat is alles wat / dat ik voor jou kan doen. Dat is al wat / dat er is.
[archaïsch] wat •vragend: op welke wijze? betrekkelijk: op welke wijze.
Als het woord verwijst naar een hele zin of gebeurtenis, gebruik je wat. Als je in plaats daarvan dat gebruikt, krijgt de zin een andere betekenis. Kijk maar eens naar deze voorbeelden: We hebben een broertje gekregen, wat we allemaal heel leuk vinden.
'Dat en wat'- informatie
We vertellen dus dat iemand in behandeling is, maar we vertellen niet wat de inhoud van de behandeling is. Als de patiënt expliciet toestemming hiervoor heeft verleend, dan mogen we ook wat-informatie geven.
In de NRC van donderdag 11 augustus signaleert Ewoud Sanders 'een opmerkelijk taalverschijnsel', namelijk de uiting 'wat dat te gaat' voor wat officieel luidt 'wat dat aangaat', in de betekenis 'wat dat betreft'.
Het betrekkelijk voornaamwoord die verwijst naar de-woorden; dat naar het-woorden, ongeacht het biologisch geslacht. Naar het-woorden die personen aanduiden (meisje, mannetje, vrouwtje, ventje, neefje, nichtje, familielid, Tweede Kamerlid enzovoort), wordt met dat verwezen.
Verwijs je naar een de-woord of een meervoud, dan is deze of die juist. Verwijs je naar een het-woord of naar iets onbepaalds, dan is dit of dat juist.
Het vragend voornaamwoord wat wordt zelfstandig gebruikt. Er volgt dus geen zelfstandig naamwoord. Welk(e) wordt meestal niet-zelfstandig gebruikt. Het wordt dan gevolgd door een zelfstandig naamwoord.
Ware het niet dat … betekent 'als het niet zo zou zijn dat …', bijvoorbeeld in: 'Een aardig idee, ware het niet dat moeilijk uitvoerbaar is. '
Als het nog plaatsvindt, is gebeurt met een t juist. Het gebeurt in een andere stad. Als het al heeft plaatsgevonden, is gebeurd met een d juist.
Er is geen betekenisverschil.
Antwoord. Het is allebei mogelijk.
Dat: aanwijzend voornaamwoord, betrekkelijk voornaamwoord of onderschikkend voegwoord (os. vgw).
Het Groene Boekje vermeldt bij hoever “in welke mate”. Van Dale (2022) noemt hoever een bijwoord van graad, en geeft de betekenis 'tot op welke hoogte, in welke maat of graad'. Hoever(re) wordt in in hoever(re) ('tot op welke hoogte, in welke mate') altijd aaneengeschreven. In hoeverre is de gebruikelijkste vorm.
Als vele naar personen verwijst en zelfstandig gebruikt wordt, schrijven we velen. Vele is zelfstandig gebruikt als er niet meteen een zelfstandig naamwoord op volgt en vele ook niet aangevuld kan worden met een zelfstandig naamwoord uit dezelfde zin of de zin die onmiddellijk voorafgaat.
Zowel wie gaat als wie gaan is correct. Als het vragend voornaamwoord wie onderwerp is, staat de persoonsvorm doorgaans in het enkelvoud, ook als het om meer dan één persoon of dier gaat. Als vaststaat dat het om meer personen gaat, is de meervoudsvorm ook mogelijk.
Antwoord. Voor het voegwoord dat is de komma vrijwel altijd overbodig. Voor andere onderschikkende voegwoorden wordt vaak wel een komma gezet, maar niet altijd: vooral na korte hoofdzinnen is ook bij deze voegwoorden geen komma nodig.
Welk en welke worden gewoonlijk met een zelfstandig naamwoord gecombineerd: na welk volgt een het-woord; na welke een de-woord of een meervoudig woord. Op wat volgt geen zelfstandig naamwoord.
noch … / noch … noch … Noch is een nevenschikkend voegwoord dat 'niet ... en ook niet ...' betekent.
Met de tips en trucs in 'Hoe schrijf je dat?' leer je hoe je meer vaart in je teksten brengt, hoe je de begrijpelijkheid vergroot en hoe je het kort en bondig houdt. Het boek besteedt ook aandacht aan fouten en twijfelgevallen in zinsbouw, woordkeus én de nieuwe (groene) spelling.
