Door de eiwitrijke eigenschappen van bloemkool, aubergine, champignons en bonen vormen deze groenten een alternatief voor een stukje vlees of gevogelte.
Minder vlees of vegetarisch eten
Vegetariërs krijgen het advies ei, peulvruchten, sojaproducten, noten en pitten te eten. Daarnaast is het goed om groente, brood en andere graanproducten en zuivel te nemen, om tekorten aan eiwit, ijzer, vitamine B1 en vitamine B12 te voorkomen.
Als je een gezond vegetarisch gerecht wilt maken, kun je vlees of vis vervangen door bijvoorbeeld eieren, peulvruchten, tofu of tempé. Je kunt ook kiezen voor een kant-en-klare vleesvervanger zoals een vegetarische burger, groenteburger, vegetarisch gehakt, vegetarische balletjes, falafel of vleesstukjes.
Als je helemaal geen dierlijke producten neemt heb je met vitamine B12 verrijkte producten of vitamine B12-pillen nodig. Als veganist heb je nog iets meer eiwit nodig dan vegetariërs (30% meer dan mensen die vlees eten). Lees meer over hoe je gezond veganistisch eet.
Mensen die af en toe geen vlees eten, zijn over het algemeen lichter, hebben een lagere bloeddruk en minder kans op hartafwijkingen, diabetes, prostaatkanker en darmkanker. Het advies is om niet meer dan 500 gram vlees per week te eten, waarvan maximaal 300 gram aan rood vlees.
Wanneer je geen vlees meer eet, kun je makkelijk een tekort aan ijzer krijgen. Vervang je vlees niet met ander ijzerrijk eten, dan kun je last krijgen van vermoeidheid, spierzwakte en duizeligheid.
De gezondste vleesvervangers zijn noten, peulvruchten, sojaproducten, kaas, eieren (behalve als je vegan eet) en andere vlezige groenten. Ook de kant- en- klare vleesvervangers zijn erg in opmars en geëvolueerd. Er is een ruime keuze aan vegetarische burgers, balletjes, kip en zelfs vis.
Als je voor een vegetarische maaltijd gaat, is een eitje perfecte vleesvervanger. Niet alleen heb je dit ingrediënt altijd wel in huis, maar je kan er ook nog eens eindeloos mee variëren in recepten. Met een ei in plaats van vlees krijg je zonder enige moeite al je eiwitten, ijzer, B1 en B12 binnen.
Kaas is geen goede vegetarisch optie. Kaas levert niet dezelfde voedingsstoffen als vlees. Kaas levert weliswaar evenveel eiwit als vlees en vitamine B12, maar bevat maar heel weinig ijzer, zo'n 0,1 milligram per 100 gram.
Sommige diëtisten zeggen zelfs dat 100 gram vlees per week voldoende is. De mens kan dus, zeker in deze tijd, prima leven van plantaardig voedsel.
Vlees en gezondheid
Vlees bevat waardevolle stoffen in hoge concentraties voor het functioneren van het menselijk lichaam - als energiebron, voor de celdeling en de opbouw van botten en spieren. Bouwstoffen in vlees zijn (onder meer) vetten, eiwitten, vitamines B1, B6 en B12, vitamine D en ijzer en zink.
Voor je gezondheid hoef je niet per se vlees te eten. Er zitten nuttige voedingsstoffen in vlees, zoals eiwit, ijzer en vitamine B1 en B12. Maar die voedingsstoffen kun je ook uit andere producten halen. Je kunt dus prima met minder of zonder vlees, als je het goed vervangt.
Waarom kun je afvallen als je vegetarisch eet? Meer vezels en een lagere hoeveelheid calorieën per 100 gram zouden voor een deel kunnen verklaren waarom mensen gewicht verliezen als ze vegetarisch gaan eten.
Als je een jaar lang één dag per week geen vlees eet, bespaar je zo'n 380 kilometer rijden met de gemiddelde auto en 983 liter aan water. Als je ook zuivel laat staan, maak je nog meer impact: dat scheelt maar liefst 593 kilometer rijden en 1.435 liter water.
Verschillende vormen vegetarisme
Andere typen vegetariers zijn; de pescotarier (wel vis maar geen vlees, kip en melkproducten) en de pollotarier (wel kip maar geen vlees, vis en melkproducten). Een andere vorm waarin alle producten met een dierlijke oorsprong worden weggelaten, is veganisme.
Het advies is om minder vlees en meer plantaardig te eten. Kies voor vleesvervangers met voldoende eiwit, ijzer, vitamine B1 en/of vitamine B12. De vleesvervangers ei, peulvruchten, tofu, tempé en sommige kant-en-klare vleesvervangers staan samen met vis en mager onbewerkt vlees in de Schijf van Vijf.
Pinda's, amandelen, pistachenoten en cashewnoten bevatten de meeste eiwitten en zijn dus het meest geschikt als vleesvervanger. Macadamianoten, pecannoten en walnoten bevatten juist veel onverzadigd (gezond) vet. Ze zijn daardoor wel hoger in calorieën en je gaat er sneller vol van zitten.
2 eieren = 1 stukje vlees
Omdat het bij eieren om dierlijke eiwitten gaat, bevatten ze én vitamine B1 én vitamine B12. Twee eieren (50 gram) zijn genoeg om 100 gram vlees (1 stukje) te vervangen.
Voor vegetariërs en veganisten, die wel moeten letten op de inname van eiwitten, is quinoa een goede vleesvervanger, net zoals peulvruchten. Dat het ook een goede bron is van ijzer, zink en koper, is mooi meegenomen. Ter afwisseling van aardappelen, volkorenpasta of rijst verdient quinoa ook een plaats in onze keuken.
De beste producten
Volgens Milieu Centraal zijn peulvruchten, noten, plantaardige kant-en-klare vleesvervangers, tofu en tempé het beste voor het milieu. Ook Quorn maakt bijzonder duurzame producten, omdat deze gemaakt zijn van de schimmel Fusarium graminearum.
Rood en met name bewerkt vlees zoals vleeswaren worden in verband gebracht met beroerte, diabetes type 2 en kanker. Eet vlees daarom met mate. Let verder op met het eten van rauw en verbrand vlees, want ook dit kan nadelig zijn voor je gezondheid.
Hoge consumptie van rood vlees wordt in verband gebracht met kanker, hartaandoeningen, obesitas en diabetes. Industriële veeteelt is een belangrijke bron van door voedsel overgedragen ziekteverwekkers. Als mensen betere toegang hadden tot een plantaardiger dieet, dan zou dat miljoenen levens per jaar redden.
