De notaris is uiteraard degene die het levenstestament kan inzien. Daarnaast hebben alleen belanghebbenden het recht op inzage van de inhoud van het levenstestament. Dit zijn bijvoorbeeld degene die jij als gevolmachtigden hebt aangewezen.
Centraal Levenstestamentenregister
Bij het CLTR kan worden nagevraagd of iemand een levenstestament of volmacht heeft gemaakt. De inhoud van de akte is niet zichtbaar. Alleen notarissen kunnen dit register inzien. Registratie gebeurt alleen als u daarvoor toestemming heeft gegeven.
Dementie en wilsbekwaam
De diagnose dementie wil niet meteen zeggen dat u wilsonbekwaam bent. Zeker wanneer de dementie zich nog in het beginstadium bevindt. Iemand met dementie verliest vaak geleidelijk de bekwaamheid om zelf alle beslissingen te nemen. Rekenen en omgaan met geld wordt bijvoorbeeld lastiger.
Met een algemene volmacht mag u bankzaken en andere financiële zaken regelen, zoals het huis van uw familielid verkopen. Met een bijzondere volmacht krijgt u een specifieke opdracht, bijvoorbeeld om de auto van uw vriend of familielid te verkopen als hij of zij blijvend in een verpleeghuis is gaan wonen.
De aanduidingen levenstestament en volmacht worden door elkaar gebruikt. Beide termen verwijzen doorgaans naar hetzelfde document: een notariële akte die je afsluit voor als je wilsonbekwaam zou worden. In die akte leg je vast wie namens jou beslissingen mag nemen als je dat zelf niet meer kunt.
In een levenstestament kun je regelen dat bijvoorbeeld kinderen de volmacht krijgen bij dementie. Om namens jezelf medische en financiële zaken te regelen. De ouder kan hierin toestaan dat de kinderen aan zichzelf schenken.
Een levenstestament is dus niet per se iets voor oude mensen. Ook op jonge leeftijd kunnen er situaties ontstaan waarin iemand niet meer zelfstandig kan handelen. U bepaalt zelf wat u in een levenstestament vastlegt.
Alleen degene die optreedt namens de erfgenamen, kan online een nabestaandenmachtiging krijgen. Dit kan een erfgenaam of executeur zijn. Aanvragen kan vanaf een week na het overlijden.
De gevolmachtigde mag niet de limieten van je rekening veranderen, een betaalpas aanvragen of andere wijzigingen aan je rekening of passen doorgeven. Dit kun je alleen zelf als volmachtgever. Wil je dat de gevolmachtigde dit wel allemaal kan doen? Regel dan een notariële volmacht.
Zonder een volmacht
Als je geen notariële volmacht hebt ondertekend en je kan jouw financiële belangen niet langer meer zelf behartigen, dan zijn de mensen in uw nabije omgeving genoodzaakt bij de rechter een procedure tot onder bewindstelling van het vermogen op te starten.
Heeft je naaste niets geregeld en is ze wilsonbekwaam, dan is voor financiële zaken een beschermingsbewind of curatele nodig. De kantonrechter is de persoon die de vertegenwoordiger benoemt. Zowel beschermingsbewind als curatele zijn ingrijpende maatregelen om de belangen van je naaste te beschermen.
Personen met Alzheimer of dementie en hun vermogen dienen juridisch beschermd te worden. Meestal kunnen deze personen ook niet meer zelf hun financiële toestand beheren, noch zorgen voor hun successieplanning. De toenemende onbekwaamheid van de Alzheimerpatiënt noopt tot bescherming.
Wilsbekwaamheid beoordelen
Iemand is namelijk wilsbekwaam totdat het tegendeel blijkt. Wie bepaalt dan of je naaste wilsonbekwaam is? Huisarts, verpleeghuisarts en andere medisch specialisten zoals een tandarts mogen wilsonbekwaamheid vaststellen als het gaat om de medische behandeling van hun patiënt.
De wet bepaalt wie wel en niet inzage hebben in jouw testament op het moment dat je overlijdt. Alleen de erfgenamen van de overledene hebben recht op inzage in het hele testament.
Iedere notaris heeft toegang tot het CLTR. Daarnaast hebben alleen belanghebbenden (degenen die belang hebben bij inzage) recht op inzage van de inhoud van het levenstestament. Dit geldt ook bij 'normale' testamenten. Als je geen belanghebbende bent, kan je het testament niet inzien.
Waar kan ik opvragen of een overleden familielid een testament had? Het Centraal Testamentenregister (CTR) kunt u raadplegen als er iemand in uw familie is overleden. Het CTR bekijkt op uw verzoek of er een testament aanwezig is van de overledene. En welke notaris dit dan onder zijn beheer heeft.
Een en/of rekening (gezamenlijke betaalrekening of gezamenlijke spaarrekening) loopt na het overlijden gewoon door. Wij blokkeren de betaalrekening of spaarrekening niet. De overgebleven rekeninghouder kan deze gewoon blijven gebruiken.
Iedere rekeninghouder mag zonder toestemming van de andere rekeninghouder(s) geld opnemen of storten. Het geld op een en/of rekening is van degene die het erop heeft gestort. (lees hier meer over: Van wie is het geld op een en/of rekening>>>).
De titularis kan alle volmachten aanpassen, een volmachthebber alleen die van zichzelf.
Als u als erfgenaam informatie zoekt over een erfenis, kunt u terecht bij: het Centraal Testamentenregister; een notaris; de rechtbank in de woonplaats van de overledene.
Het is slim iemand een volmacht te geven om de lopende zaken te regelen. Dat kan een erfgenaam zijn, maar ook iemand die onafhankelijk is, bijvoorbeeld de notaris. De notaris legt in een verklaring van erfrecht vast wie de gevol machtigde is. Meld zo snel mogelijk het overlijden bij de bank van de overledene.
Wat gebeurt er met een bankrekening bij overlijden? Als een bank kennis heeft genomen van het overlijden van een rekeninghouder, wordt zijn of haar betaalrekening geblokkeerd. Niemand kan nu nog bij die rekening. Ook de bankpas, credit card, effectenrekening en spaarrekening worden geblokkeerd.
De nadelen
Als u uw levenstestament wilt aanpassen (met uitzondering van de medische volmacht en wensen, dat kan ook bij de huisarts worden aangepast) dan moet u weer naar de notaris terug en dat kost geld. Een levenstestament kan niet meer worden aangepast als u zelf niet meer wilsbekwaam bent.
In een levenstestament bepaalt u wie namens u beslissingen mag nemen en waarover. Over geld en bezittingen, maar ook over medische en persoonlijke zaken. Het levenstestament blijft gelden als u niet meer in staat bent de beslissingen waar u voor staat voldoende te overzien.
