Ijs kan ervoor zorgen dat de zwelling wordt verminderd, het reparatieproces wordt vertraagd en je misschien te snel gaat belasten. Dit kan het herstelproces tegen gaan.
Koelen remt de doorbloeding waardoor er minder zogenaamde 'groeifactoren' vrijkomen die juist de herstelprocessen van het weefsel op gang moeten brengen [3]. Koelen bij blessures zou de pijn en zwelling verminderen, ontsteking dempen en verergering van klachten voorkomen.
Koel de plek maximaal 20 minuten onder lauw, zacht stromend water of met ijs of een coldpack. Houd ijs of een coldpack niet rechtstreeks tegen de huid, maar wikkel het bijvoorbeeld in een schone theedoek. Hou op met koelen als de pijn erger wordt.
Het meest gebruikte protocol is 20 minuten koelen, dit mag iedere 2 uur worden herhaald. Een ander veel gebruikt protocol is 10 minuten koelen -10 minuten rust- 10 minuten koelen, ook dit mag iedere 2 uur worden herhaald. Door kou vernauwen de bloedvaten waardoor de bloeddoorstroming wordt vertraagd.
Koude kan zo'n ontsteking helpen afzwakken. Hoe? Eerst en vooral dankzij het fenomeen vasoconstrictie: door de koude verkleint de diameter van de bloedvaten waardoor er minder bloed naar de ontstoken zone stroomt. Een ontsteking ontstaat immers wanneer de bloedvaten verwijd zijn.
Koelen zorgt er in eerste instantie voor dat de bloedvaten vernauwen. Zodra de bloedvaten weer opwarmen na het koelen (of in combinatie met lichte beweging) gaan de bloedvaten weer open staan en wordt de doorbloeding vergroot, waardoor vocht en afvalstoffen kunnen worden afgevoerd.
Koel niet langer dan 15 tot 20 minuten. Als je langer koelt, probeert het lichaam de kou te compenseren door extra bloed naar de plek te sturen en dat wil je juist voorkomen. Korter is echter ook niet goed. Als je kort koelt, krijg je namelijk direct na het koelen een bloedvatverwijding.
Door te koelen trekken bloedvaten samen waardoor de bloeduitstorting en zwelling minder groot wordt. Daarbij zorgt ijs voor verlichting. Er zijn hiervoor speciale 'icepacks' verkrijgbaar, maar je kunt ook iets gebruiken wat thuis in de vriezer ligt, zoals een koelelement of een zakje diepvriesgroenten.
Waarom helpt koelen dan? "Door kou vernauwen de bloedvaatjes zich. Daardoor komt er minder bloed in het weefsel terecht. Dat zorgt ervoor dat er minder zwelling optreedt én dat je enkel minder dik en blauw wordt.
Koudetherapie kan helpen bij pijn waarvan je onmiddellijk de oorzaak kent, zoals ontstekingen, zwellingen, kneuzingen of bloeduitstortingen. Koudetherapie is dus ook aangewezen bij tandpijn, migraine, insectenbeten of een bloedneus. De koude vertraagt de weg van de pijnprikkel naar je hersenen.
Doe er 3-4 keer per dag ijs op, gedurende 10 tot 15 minuten. Na de RICER-regel helpt het om het gewricht te comprimeren met een verband om de zwelling te verminderen. Alle chronische insufficiëntie en gewrichtsblessures vanwege instabiliteit kunnen baat hebben bij bandages.
KOELEN: Koelen is vaak een goed idee om de ergste zwelling en pijn tegen te gaan. Start hier meteen mee na het trauma, doe dit dan voor 15-20 minuten. Herhaal dit de eerste 48 uur regelmatig. VERWARMEN: Uw spieren werken hard om te herstellen van een blessure en kunnen daardoor stijf worden.
Ook wanneer de pijn of zwelling na enkele dagen nog niet verdwijnt of zelfs erger wordt, is het belangrijk om contact op te nemen met je huisarts. De huisarts kan bij twijfel besluiten om een röntgenfoto te laten maken, om te controleren of er sprake is van een eventuele botbreuk.
In de normale situatie komen bij een beschadiging van de huid door een ongeluk of door een operatie stoffen vrij zoals bradykinine en histamine. Deze stoffen verwijden de bloedvaten en maken de bloedvatwand verhoogd doorlaatbaar waardoor roodheid, warmte en zwelling ontstaan. Dit zijn kenmerken van ontsteking.
Je lichaam koelt af door te transpireren. Hiermee wordt de hitte uit je lichaam gedreven. Tijdens het zweten verlies je het nodige vocht, maar ook elektrolyten (zouten) die aangevuld moeten worden.
Voor het herstel van het gekneusde lichaamsdeel is de mate van beweging erg belangrijk. Wanneer er complete rust gehouden wordt zal dit het herstel van het gekneusde lichaamsdeel niet bevorderen. Wanneer een gekneusde arm of gekneusd been niet meer wordt bewogen, zal het spiermassa verliezen waardoor het dunner wordt.
Bewegen van het gekneusde lichaamsdeel is niet goed! Het zal het herstel alleen maar in de weg zitten.
Dat komt omdat de aderen niet (meer) goed in staat zijn om al het bloed af te voeren naar uw hart. Daardoor blijft al het vocht dat normaal gesproken afgevoerd zou worden zitten. Door de zwaartekracht zakt het met name naar uw enkels.
Door het gekneusde lichaamsdeel omhoog te leggen, stroomt het bloed terug naar het lichaam. Hierdoor vermindert de zwelling en de pijn. Ook het koelen van de plaats waar het letsel zit gedurende minstens 10 minuten, helpt om de zwelling te laten afnemen.
Was je gezicht met koud water
Zodra je wakker wordt, was je je gezicht met koud water en een bijpassende zeep voor je huidtype, bij voorkeur met botanische extracten met ontstekingsremmende, kalmerende en decongestivumwerking, zoals kamille en venkel. Helpt ook bij het verminderen van oedeem.
Kou en warmte kunnen enige tijd voor verlichting zorgen. Bij ontstoken en pijnlijke gewrichten helpt een ijskompres. En bij stijve, koude en pijnlijke gewrichten kan warmte uitkomst bieden.
Bij een verstuiking heb je meestal last van een zwelling, (blauwe) verkleuring, pijn en belemmering bij het strekken en/of buigen van het gewricht.
Warmte helpt je spieren ontspannen. Eens de pijn is afgenomen kan je ze opnieuw soepeler bewegen. Een warmtebron is dan ook aangewezen bij pijnlijke spieren, maar ook bij bijvoorbeeld een stijve nek of schouders. Goede hulpmiddelen om je stijve spieren te behandelen zijn onder meer een warmtezalf of warmtekussen.
