Een van de meest spectaculaire natuurverschijnselen in het najaar zijn spreeuwenwolken. De vogels overnachten in grote groepen en voordat ze hun slaapplaatsen bezetten, dansen ze in steeds grotere groepen door de lucht.
Zij letten goed op elkaar en vliegen elkaar achterna. Waarom vogels in zwermen rondvliegen heeft volgens Hemelrijk mogelijk te maken met veiligheid. “Een grote groep voelt veiliger.
Een deel van de broedvogels trekt in de winter weg, maar blijft relatief dicht bij huis: België, Noordwest-Frankrijk en Zuid-Engeland. Uit noordelijke en oostelijke streken van Europa trekken grote aantallen spreeuwen door Nederland, waarvan een groot deel in ons land overwintert.
De spreeuw: de ultieme zwermer
Wanneer je het woord 'zwerm' hoort, plak je er in gedachten al bijna automatisch 'spreeuwen' achteraan. Spreeuwen zijn inderdaad grote liefhebbers van samentroepen in de lucht en hun zwermgedrag werd in het verleden dan ook al ontelbare keren onderzocht door wetenschappers.
Na het broedseizoen verzamelen spreeuwen in grote groepen. Voor ze op hun slaapplaats neerstrijken, geven deze indrukwekkende zwermen een wervelende luchtshow. Op zo'n slaapplaats verzamelen soms meer dan één miljoen spreeuwen.
Spreeuwen hebben een hekel aan hoog gras. In een van onze drie onderzoekskolonies gaat het relatief beter, vermoedelijk omdat die bij een boerderij ligt waar paarden het gras permanent kort houden.
Ze jagen de natuurlijke vijanden, zoals de torenvalk en buizerd, ook weg. De spreeuwen keren verderop op het perceel weer terug.
Wie wil én durft, kan in eigen land spreeuw eten. Smakelijk. Een stukje spreeuw geserveerd op een bedje van verse sla. Of een frisse spreeuwsalade.
Vogels vliegen vaak in een V-vorm. Dat doen ze niet alleen omdat het zo leuk allitereert, maar om energie te sparen. Bij een vliegende vogel is de druk onder de vleugel hoger dan de druk erboven. Die lucht wil dus opstijgen en die stuwt de vogel omhoog.
De laatste reden om de spreeuw naar je tuin te lokken is, omdat de spreeuw een heel nuttige vogel is. Hij voert zijn jongen met emelten en andere larven die onder de grond leven en aan wortels van je tuinplanten en grasmat knagen. Geen gif gebruiken dus maar de spreeuw helpen! Veel beter voor het milieu en voor jezelf.
Voor het eerst hebben onderzoekers bewezen dat vogels tijdens hun vlucht kunnen slapen. Het zijn echter maar korte dutjes. Sommige vogels maken lange trektochten en zijn dagen, weken of zelfs maanden op rij in de lucht te vinden.
Wie denkt vogels op hun zang goed te kunnen herkennen komt soms bedrogen uit: sommige vogelsoorten kunnen andere soorten zó goed imiteren dat ze niet van echt te onderscheiden zijn. En er zijn vogels die ook andere geluiden feilloos na kunnen doen. Eén van die meester-imitatoren is de spreeuw.
Het geschreeuw van de spreeuw
Ze imiteren andere vogels en geluiden uit de omgeving.
Vogels verjagen met geluiden en geuren
Muziekinstallaties met harde muziek jagen vogels weg, maar ook geïmiteerde geluiden van roofvogels stellen de andere vogels niet op prijs. Vogels hebben bovendien een hekel aan sterke geuren, zoals: peper. kanaal.
Het blijkt dat spreeuwen allemaal even snel vliegen (zo'n 36 km/u), want remmen of versnellen kost te veel energie.
Verschillen tussen merel en spreeuw
Het zijn beide standvogels en ze behoren tot de orde der zangvogels. Als je echter hun verschillen bekijkt, dan zijn die er veel meer. Zo is de merel gitzwart, terwijl de spreeuw wel een donker verenpak heeft, maar dat is helemaal besprenkeld met lichte puntjes.
De kleur blauw schrikt namelijk vogels af en hierdoor wordt vogelsterfte door verstikking voorkomen. Er wordt gedacht dat vogels de blauwe netten zien als water, waardoor ze er niet in de buurt komen.
Woerden is volgens de Vogelbescherming één van de hotspots waar je spreeuwenzwermen kunt zien, en dan wordt specifiek de polder Wulverhorst genoemd. Maar de vogels vliegen de afgelopen periode steeds vaker boven de stad. Wij vragen aan ecoloog André van Kleinwee uit Woerden hoe dit zit.
De vos, hermelijn, wezel, bunzing, steenmarter, boommarter en wolf.
Spreeuwen maken hun nesten in holtes in bomen, in oude broedplaatsen, nestkasten of de kieren en gaten van gebouwen. Hierin maken ze een ovaal nest van takjes, stro en hooi.
Vogels hebben een hekel aan harde, vreemde geluiden. Harde muziek jaagt vogels weg! Strooi peper, kaneel of andere specerijen. Vogels hebben een hekel aan sterke geuren!
Met zijn korte, brede vleugels en zijn lange poten is de sperwer goed toegerust om vogels te vangen in bossen en tuinen. Belangrijkste prooien zijn zangvogels zoals mussen, mezen en spreeuwen.
