Onweersbuien zijn voor de luchtvaart een belangrijk weersverschijnsel. Het risico bestaat dat vliegtuigen bijvoorbeeld getroffen worden door blikseminslag. Ondanks de voorzorgsmaatregelen bestaat een reële kans dat apparatuur en/of gebouwen van de luchtverkeersleiding worden getroffen door blikseminslag.
Een blikseminslag kan wel degelijk kleine beschadigingen aan het vliegtuig veroorzaken. Bovendien komt onweer vaak gepaard met andere weerstypen zoals harde wind en hagel. Daarom vliegen piloten bij voorkeur niet door een onweersbui heen.
Weersomstandigheden Landen en opstijgen in slecht weer
Storm, onweer, mist, wind, regen, hagel en sneeuw: het weer kan behoorlijk tegenzitten als je gaat vliegen. Opstijgen of landen tijdens slecht weer kan erg lastig zijn voor piloten. Want zij moeten hun vliegtuig veilig in de lucht brengen of op de grond zetten.
Bij onweer is het altijd goed om even te schuilen. Je kunt het beste naar binnen gaan, maar ook in de auto ben je veilig voor blikseminslag.
Als de bliksem bij jou in de buurt inslaat, moet die stroom ergens naartoe kunnen. Via een elektriciteits- of antennekabel of waterleiding kan de stroom zo jouw huis binnenkomen. Als je stekkers dan nog in het stopcontact zitten, kan apparatuur beschadigen. Denk bijvoorbeeld aan een laptop die nog aan de oplader zit.
Elke blikseminslag is nu eenmaal uniek! Bij naderend onweer kun je meren, plassen en zee het best vermijden.
Blijf daarom binnen tijdens onweer en doe de volgende dingen: Sluit ramen en deuren. Blijf uit de buurt van elektrische kabels. Ga niet in bad of onder de douche.
In het open veld kan men het beste gehurkt en ineengedoken gaan zitten met de voeten tegen elkaar aan. Niet gaan liggen! Aangezien bomen de bliksem aantrekken, is schuilen onder een boom zeer gevaarlijk. Stroom loopt altijd aan de buitenkant van een voorwerp, nooit door de kern.
Hoewel de bliksem dus niet door ramen heen kan gaan is het wel aan te raden om niet te dicht bij ramen in de buurt te gaan staan. Dat heeft meer te maken met de lichtintensiteit van een bliksemflits die dichtbij inslaat dan met het directe gevaar. De bliksem kan zo nu en dan een enorm felle flits veroorzaken.
Als je op een fiets, brommer of motor zit of aan het paardrijden bent tijdens de bliksem, dan moet je zo snel mogelijk afstappen en gaan schuilen. In een groep loop je een groter risico op blikseminslag. Blijf dus niet bij elkaar maar zoek beschutting of hurk verspreid van elkaar.
Turbulentie is vervelend voor passagiers maar het vliegtuig zal niet neerstorten. Het grootste gevaar is dat je een flinke smak maakt in het vliegtuig. Daarom moet je je riemen altijd om houden tijdens een turbulente vlucht."
Wat is gevaarlijker opstijgen of landen? 1. Opstijgen is minder gevaarlijk dan landen – 80 procent van de vliegtuigongevallen doet zich voor drie minuten na het opstijgen en acht minuten voor het landen.
De reden dat de cabineverlichting uit gaat is dus uit veiligheidsoverwegingen. De belangrijkste reden is dan ook dat je ogen aan het donker wennen. Mocht er namelijk iets mis gaan, dan valt de stroom uit zodra de motoren stilstaan. Het enige wat dan brandt is de noodverlichting (gangpad en licht bij de uitgangen).
Kijkend naar het ergste wat kan gebeuren - namelijk dat een vliegtuig neerstort - dan is de kans zo'n 1 op 11 miljoen dat dit je overkomt. Ter vergelijking: de kans dat je omkomt door een fataal auto-ongeluk is 1 op 6.000.
Voor de volledigheid nog dit: de kans om getroffen te worden door een bliksem in ons land is ongeveer 1 op 3 miljoen per jaar. Je elke dag in ons verkeer begeven is een veel groter risico. Zelfs als de bliksem rechtstreeks op je inslaat, dan heb je nog een kans van twee op de drie om het te overleven.
Het antwoord is kortweg ja, je kunt uit een vliegtuig worden gezogen. In april overkwam het een passagier tijdens een Southwest-vlucht in de VS. Het raampje naast haar brak als gevolg van een explosie van één van de motoren en ze overleed op tragische wijze door de brokstukken die haar kant opvlogen.
Haal dus altijd gelijk de stekkers van alle elektrische apparatuur uit het stopcontact als het onweert. Zelfs de oplader van uw mobiele telefoon. Blikseminslag kan er namelijk voor zorgen dat alle stoppen doorslaan en dat de apparaten onherstelbare schade oplopen.
De veiligste plaatsen om te schuilen tegen de bliksem zijn: In een gebouw, weg van de ramen. In een auto met metalen koetswerk en dak (dus geen cabrio), waarvan alle metalen delen onderling verbonden zijn. Die fungeert dan als de zogenaamde kooi van Faraday.
"Voorafgaand aan onweer kan er sprake zijn van warm, drukkend en vochtig weer. Dan kunnen bacteriën zich snel vermeerderen", legt Van der Heijden uit. "Dan wordt soep of welk ander gerecht zuur. Het is heel belangrijk om dingen snel af te koelen als je kookt en niet te lang bij warm weer te laten staan.
Bij directe blikseminslag worden je woning of spullen direct getroffen door de bliksem. Hierdoor kan bijvoorbeeld brand ontstaan. Soms lijkt er niets aan de hand, maar er kunnen wel onderdelen van je woning losgeraakt zijn door de klap. Denk aan ontzette schoorstenen en losse dakpannen.
Het effect van onweer op mensen
Niet alleen dieren kunnen onweer aan voelen komen. Ook mensen worden soms onrustig, en prikkelbaarder als er onweer opkomst is. Waarschijnlijk heeft dit te maken met een snelle daling van de luchtdruk en een stijging van de luchtvochtigheid.
Kampeert u met een tent, weet dan dat een tent geen enkele bescherming biedt tegen een eventuele blikseminslag. Sterker nog, bliksem kan zich bij een inslag op de tent verspreiden via het metalen buizenframe en dus ook uw slaapplek bereiken.
Voor iedere seconde die tussen de flits en de klap zit, geldt dat er 343 meter tussen jou en het onweer zit. Zit er drie seconden tussen de bliksemschicht en het gedonder, is het onweer dus zo'n kilometer bij je vandaan. Als je het aantal seconden deelt door drie, weet je op welke afstand het onweer zich bevindt.
Schade door onweer
Als het onweer bij u in de meterkast inslaat kan uw aardlekschakelaar kapot gaan. Op dat moment schakelt deze automatisch uit. De stroom van uw huis wordt dan vervolgens uitgeschakeld waardoor de rest van uw apparaten niet worden beschadigd.
Het bos biedt geen bescherming. Schuil nooit onder bomen, een alleenstaande boom, langs een bosrand of in de buurt van een metalen afrastering. Als je geen goede schuilplaats kunt vinden, kun je jezelf het beste zo klein mogelijk maken door op de hurken te gaan zitten met de voeten tegen elkaar.
